|
Αγαπητέ Αναγνώστη,
Υπάρχουν τόσα πολλά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή και χρειάζεται χρόνος για να τα επεξεργαστούμε όλα αυτά. Ήταν δύσκολο να προσπαθεί κανείς να βγάλει κάποιο νόημα με τόσες πολλές νέες πληροφορίες που εμφανίζονται κάθε μέρα. Με αυτό κατά νου, ήθελα, όπως πάντα, να χρησιμοποιήσω κάποιες από αυτές τις πληροφορίες κάτω από ένα θέμα, ίσως σε μια προσπάθεια να βάλω τα πράγματα σε τάξη και σε προοπτική και να επισημάνω αυτό που βλέπω ως ουσιαστικό, παρόν και σημαντικό. Έχω ήδη γράψει για μερικά από τα πιθανά διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τον κορωνοϊό και τις συνέπειές του. Καθώς εμφανίζονται νέες πληροφορίες, είναι σημαντικό, για μένα τουλάχιστον, να κατανοήσουμε τυχόν νέα μαθήματα και να προσαρμόσουμε τις απαντήσεις μας σε αυτά. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή αρχίζουμε να βγαίνουμε σιγά σιγά από την καραντίνα και μας επιτρέπονται κάποιες περισσότερες ελευθερίες από ό, τι πριν. Δεν είχε νόημα να συνεχίσουμε σε κατάσταση αποκλεισμού, καθώς οι νέες μολύνσεις και οι θάνατοι είναι πραγματικά χαμηλοί αυτή τη στιγμή. Κατά τη γνώμη μου, αργά ή γρήγορα όλοι θα μολυνθούμε και θα αναπτύξουμε αντισώματα που αποτελούν τη φυσική μας σωματική προστασία μέχρι να βρεθεί ένα αποτελεσματικό εμβόλιο παρόμοια με την κανονική κατάσταση της γρίπης. Το κύριο θέμα που πλανάται μέσα στο μυαλό μου αυτές τις μέρες είναι αυτό της "αλήθειας". Αισθάνομαι ότι υπάρχει υπερβολή των ανακοινωθέντων μέτρων από τις κυβερνήσεις και αρκετά δυσανάλογα με το βαθμό απειλής από τον ιό. Τα ποσοστά θνησιμότητας σε σύγκριση με τα μολυσμένα άτομα με ή χωρίς συμπτώματα (διαγνωσμένα και μη διαγνωσμένα) δεν είναι τόσο υψηλά όσο αναμενόταν αρχικά. Αποδείξεις που με κάνουν να αμφισβητώ με καχυποψία την προθυμία με την οποία οι κυβερνήσεις σπέυδουν να λάβουν αυτά τα περιοριστικά μέτρα. Οι κάμερες στα σχολεία, η απομάκρυνση των νοσούντων συγγενών από το σπίτι, η παρατεταμένη κοινωνική αποστασιοποίηση από τους φίλους και τους αγαπημένους φαίνονται ακραία μέτρα σε σύγκριση με τη σκληρότητα της κατάστασης μέχρι στιγμής. Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν πολλές άγνωστες παράμετροι μέχρι στιγμής, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών μόλυνσης, της συμπεριφοράς του ιού κ. λπ., αλλά είναι πραγματικά εκπληκτικό για μένα ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν αντιδράσει έτσι πριν σε άλλες "απειλητικές για τη ζωή" καταστάσεις όπως η φυσιολογική γρίπη και οι πληθυσμοί που λιμοκτονούν καθημερινά. Επιπλέον, αντί να περιμένουν να δουν τις εξελίξεις του ιού και της επιστήμης, είναι πολύ γρήγοροι στο να επεξεργαστούν αυστηρά μέτρα. Φαίνεται επίσης μέχρι στιγμής ότι τα ένστικτά επιβίωσής μας είναι επιλεκτικά και επαφίονται στην κάθε χώρα, καθώς κάθε χώρα λαμβάνει τα δικά της μέτρα με βάση την αντίληψή και την εκτίμησή της για την 'πραγματικότητα' του ιού. Αυτό είναι ακριβώς το κύριο σημείο μου: ότι ζούμε τη ζωή μας με βάση την αλήθεια που γνωρίζουμε για τον εαυτό μας και πιστεύουμε για τους άλλους. Για παράδειγμα, αν μας πει μια αρχή ότι κάθε Κινέζος είναι μια απειλή για εμάς, καθώς μπορεί να μας μολύνει, τότε θα μπορούσαμε να το πιστέψουμε ως πραγματικότητα και να αρχίσουμε να κατασκευάζουμε τη ζωή μας γύρω από αυτή την "αλήθεια". Έτσι, θα αποφεύγουμε τους Κινέζους με κάθε κόστος, θα χρησιμοποιήσουμε μάσκες, γάντια και οτιδήποτε μπορούμε για να προστατευθούμε από αυτούς, ακόμη και να ευχηθούμε να εγκαταλείψουν τις χώρες μας για να παραμείνουμε υγιείς. Δεν θα τους αναγνωρίζαμε πια ως ανθρώπους που μπορούν να νοσούν, ως γείτονες, φίλοθς κ. λπ., αλλά ως πιθανή μολυσματική κινητή 'βόμβα' από την οποία πρέπει να διαχωρίσουμε τον εαυτό μας. Για να ακολουθήσουμε τους κανόνες κάποιου, σημαίνει ότι υπάρχει η πεποίθηση ότι οι κανόνες αυτοί βασίζονται στην ειλικρίνεια και τη διαφάνεια των προθέσεων. Ως παιδιά υπακούουμε στην τιμωρία από τους γονείς ως έναν τρόπο να μάθουμε τον "καλό" τρόπο συμπεριφοράς σε αντίθεση με τον "κακό". Το "καλό και το "κακό" σε αυτή την περίπτωση ορίζονται από αυτό που οι γονείς πιστεύουν ως καλό ή κακό που με τη σειρά τους μπορεί να έχουν μάθει από τους γονείς τους και ούτω καθεξής. Αυτή είναι η τελική δύναμη των γονέων, που υπό το ρόλο μιας "φροντίζουσας αρχής" μπορεί να διαμορφώσει τη συμπεριφορά των παιδιών τους μέσω τιμωρίας και ανταμοιβής (προγραμματισμός). Είναι σαφές ότι σε κάποιο επίπεδο όλοι παίζουμε "κρυφτό" με ψέματα ο ένας απο τον άλλο. Προσπαθούμε συνεχώς να διαπραγματευόμαστε την αλήθεια μας με την αλήθεια των άλλων αποκαλύπτοντας ένα παιχνίδι δυσπιστίας. Αυτό που πραγματικά με πληγώνει σε αυτό που ζούμε τώρα είναι ότι φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι μας λένε ψέματα, με τον ίδιο τρόπο που έχουμε οι ίδιοι πεί ψέματα όταν δεν έχουμε ακολουθήσει τους κανόνες της καραντίνας. Υπάρχει πάντα ένας λόγος για τον οποίο κάποιος ψεύδεται. Ενώ είναι σαφές ότι οι άνθρωποι ψεύδονται όταν παραβιάζουν τους κανόνες καραντίνας διακινδυνεύοντας να κάνουν μια δραστηριότητα που απολαμβάνουν, δεν είναι τόσο σαφές αλλά και εξαιρετικά ύποπτο γιατί οι κυβερνήσεις ψεύδονται όταν δηλώνουν ψευδείς λόγους θανάτου υπέρ του ιού. Εάν ο ιός είναι η απειλή, γιατί δηλώνουν ότι σκότωσε περισσότερους ανθρώπους από ό, τι πραγματικά έκανε; Γιατί μας ζητάνε να γίνουμε τόσο αποστειρωμένοι αποδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα που πραγματικά μας προστατεύει; Κάτι δε βγάζει ακριβώς νόημα. Κάθε ψέμα που λέγεται δημιουργεί ένα κενό στην 'κόλλα' οποιασδήποτε σχέσης, την εμπιστοσύνη. Τις τελευταίες εβδομάδες ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας παρακολουθεί τη δίκη δύο νεαρών ανδρών που βίασαν και σκότωσαν με πολύ βίαιο τρόπο μια νεαρή κοπέλα. Η εμπιστοσύνη του κοριτσιού προδώθηκε καθώς συνέναισε να τους συναντήσει, ίσως και να κάνει σεξ μαζί τους, αλλά όχι να βιαστεί και να σκοτωθεί. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό και στενάχωρο για όποιον έχει λίγη ενσυναίσθηση να συνειδητοποιήσει ότι κάποιος άλλος, για οποιονδήποτε λόγο, μπορεί να υποθέσει ότι "είναι εντάξει" να είναι κυρίαρχος στο τι πρόκειται να συμβεί στη ζωή ενός άλλου. Αναρωτιέμαι πραγματικά ποιος θα μπορούσε να έχει διδάξει σε αυτούς τους δύο νεαρούς άνδρες ότι "είναι εντάξει" να κάνουν έναν άλλο ανθρώπο και ιδιαίτερα μια γυναίκα, να υποφέρει και να της πάρουν τη ζωή της. Όχι μόνο καταχράστηκαν την εμπιστοσύνη της, αλλά και δεν είχαν το θάρρος να πουν την αλήθεια στο δικαστήριο και η πραγματική αλήθεια δεν θα γίνει ποτέ γνωστή καθώς το κορίτσι δεν είναι πια ζωντανό για να την πει. Η αλήθεια θάφτηκε και μόνο μερικά από τα ίχνη της μπορούν να βρεθούν. Αυτό είναι μόνο ένα "μικρό" παράδειγμα για το τι είναι ικανή η ανθρώπινη φύση να κάνει. Για χιλιάδες χρόνια αλληλοσκοτωνόμαστε στο όνομα χωρών, θρησκειών, δικαιοσύνης, δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αασφάλειας, κέρδους και άλλων. Ω ναι, συνηθίζαμε να πιστεύουμε αυτές τις αλήθειες, κάνοντας τις δολοφονίες στα μάτια μς δικαιολογημένες, αλλά ήταν πραγματικά; Είναι εντελώς διαφορετικό να σκοτώνει κανείς από αυτοάμυνα από το να σκοτώνει για άλλους λόγους. Θυμηθείτε ότι όλοι οι νόμοι είναι κατασκευασμένοι από τον άνθρωπο, επομένως μεταβλητοί και κυρίως αντανακλούν το πού βρίσκεται πραγματικά η εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος μια δεδομενη χρονική στιγμή. Όχι πολύ καιρό πριν, ο νόμος επέβαλε την ύπαρξη σκλάβων! Το ενδιαφέρον μου είναι να ακολουθήσω την παρουσία του φωτός σε κάθε σκοτεινή γωνία. Δεν μπορεί, άλλωστε, να υπάρξει πραγματική εκτίμηση του φωτός, αν δεν έχουμε βιώσει το σκοτάδι και, όμως, η επιλογή του σκότους είναι ένα άλλο πράγμα. Κάθε ένας από εμάς είναι μέρος του ίδιου συνεχώς διευρυνόμενου όλου, της ύπαρξης, και μας έχουν δοθεί σε όλους η ικανότητα να βρούμε τη δική μας αλήθεια μέσα σε αυτήν. Πρέπει όμως να την ψάξουμε βαθιά μέσα μας. Πρέπει να αναρωτηθούμε: "αισθάνομαι ότι αυτό είναι σωστό για μένα ή είναι κάτι που μου λένε και συναινώ σε αυτό τυφλά, επειδή δεν ξέρω τίποτα άλλο;'. Η στάση για την αλήθεια κάποιου απαιτεί θάρρος και ακεραιότητα παρόμοια με την ανάγκη του σώματός μας για νερό για να συντηρηθεί. Δυστυχώς, αυτό που συνέβη με τους δύο νεαρούς άνδρες ήταν ότι η εσωτερική τους πυξίδα αγάπης, σεβασμού και συμπόνιας δεν λειτουργούσε και ένα άλλο πρόγραμμα που ενδεχομένως τους το έμαθαν οι γονείς τους, είχε αναλάβει την πυξίδα. Ανεξάρτητα από το τί μας είχαν διδάξει οι γονείς μας, τι μας λένε οι κυβερνήσεις, ποιοί είναι οι κοινωνικοί κανόνες, έχουμε πάντα την επιλογή να αλλάξουμε τα πράγματα για να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας. Ο Θεός, το Σύμπαν, το Φως θέλουν να είμαστε ελεύθεροι και ειρηνικοί μόνο αν το επιλέξουμε να είμαστε έτσι κάθε μέρα. Η εμπιστοσύνη στον "λάθος αφέντη" θα έχει καταστροφικές συνέπειες για εμάς και τους άλλους, παρόμοιες με αυτές που συνέβησαν με τους νέους άνδρες. Η επιλογή είναι πάντα δική μας... Με αγάπη, Παναγιώτης
0 Comments
Αγαπητό Χρημ/μικό Σύστημα,
Ήθελα να σου γράψω εδώ και πολύ καιρό. Για να είμαι ακριβής τουλάχιστον από το 2008, όπου η χώρα μου και ο υπόλοιπος κόσμος βίωσαν μια οικονομική κρίση εξαιτίας ενός εσωτερικού σου προβλήματος. Καταρχάς, θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για την παροχή του πλαισίου με το οποίο εμείς, οι άνθρωποι ,μπορέσαμε να οργανώσουμε τη ζωή μας για αιώνες. Αντί να υπάρχουμε "χωρίς σκοπό" μαθαίνουμε από τη στιγμή που θα έρθουμε σε αυτόν τον κόσμο ότι για να τρώμε, να πίνουμε, να έχουμε σπίτι, να έχουμε ρούχα και κρεβάτι, να έχουμε εκπαίδευση κλπ πρέπει να εργαζόμαστε στο πλαίσιο σου, να διατηρούμε μια δουλειά και να κερδίζουμε χρήματα για να ξοδεύουμε. Είναι λογικό ότι οι άνθρωποι έπρεπε να δημιουργήσουμε ένα σύστημα για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τον πλούτο που υπάρχει σε αυτόν τον πλανήτη για τους σκοπούς μας. Ξέρω ότι έχεις εργαστεί σκληρά μαζί με πτυχές της ανθρώπινης φύσης όπως η απληστία για να ενισχύσετε τη θέση σας στην ανθρώπινη ζωή κατά τη διάρκεια των αιώνων και το έχετε κάνει με μεγάλη επιτυχία, δημιουργώντας ακόμη και υποπροϊόντα όπως πιστωτικές κάρτες και ομόλογα για να διευκολύνετε αυτή τη διαδικασία. Οφείλω να ομολογήσω ότι η σχέση μου μαζί σου ήταν πάντα μία με πολλές αντιφάσεις που ήταν δύσκολο να συμβιβαστούν Από τη μία πλευρά, καταλαβαίνω ότι έχοντας πολλά χρήματα μου δίνει πρόσβαση σε πολλά πράγματα που μπορεί να θέλω να έχω, όπως εκπαίδευση, ένα ωραίο σπίτι, όμορφα ρούχα, ταξίδια σε ενδιαφέροντες προορισμούς κλπ. Ταυτόχρονα, η έλλειψη χρημάτων επιτρέπει στους ανθρώπους να πεθαίνουν λόγω πείνας και δίψας, να ζουν σε βρώμικες συνθήκες, να μην έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και σε όμορφα ρούχα. Πάντα ένιωθα προνομιούχος έχοντας ορισμένη πρόσβαση σε αυτά τα πράγματα γνωρίζοντας ότι μερικοί άνθρωποι έχουν περισσότερη πρόσβαση και άλλοι άνθρωποι έχουν λιγότερη πρόσβαση, αλλά ποτέ δεν κατάλαβα πώς βρέθηκα σε αυτή τη θέση. Σίγουρα δεν πιστεύω ότι είμαι με κανέναν τρόπο "καλύτερος" ή πιο άξιος από οποιονδήποτε άλλο σε αυτόν τον κόσμο. Ίσως αυτό είναι ένα ερώτημα για τον Θεό να απαντήσει και ίσως όχι... Δεδομένου ότι το σύστημά σου είναι ένα ανθρώπινο δημιούργημα, φαντάζομαι ότι η παρέμβαση του Θεού πρέπει να έχει συμβεί έμμεσα μέσω της θέλησης του ανθρώπου. Η κρίση σου που ξεκίνησε το 2008 με παγκόσμιες συνέπειες ήταν το πρώτο προειδοποιητικό σημάδι που είδα από τη γέννησή μου ότι δεν είσαι και τόσο σταθερό όσο πιστεύαμε ότι είσαι. Η κατάσταση με τον κοροναϊό ενισχύει αυτή τη συνειδητοποίηση. Είσαι σίγουρα ημιτελές και, στην πραγματικότητα, έχεις γίνει ένα επικίνδυνο όπλο στα χέρια του ανθρώπου, καθώς στο όνομά σου άνθρωποι πεθαίνουν συνεχώς και υποφέρουν. Δεν θα σου πώ ψέμματα, ήμουν θυμωμένος μαζί σου για πολύ καιρό που παίζεις αυτόν τον ρόλο. Παρ' όλα αυτά, καταλαβαίνω ότι υπάρχει μια κοινή ευθύνη εδώ. Υπό το όνομά σου οι άνθρωποι βρήκαμε μια δικαιολογία ή, καλύτερα, έναν τρόπο να ασκήσουμε έλεγχο ο ένας στον άλλο. Αν κάποιος "κατέχει" ή "διαχειρίζεται" το νερό της γης και διψάτε, τότε η επιβίωσή σας εξαρτάται από αυτό το άτομο. Αν δεν έχετε χρήματα για να πληρώσετε για το νερό, τότε είστε δύο φορές εξαρτημένοι από αυτό το άτομο. Μου είναι αρκετά δύσκολο να καταλάβω, όμως, γιατί οι άνθρωποι χρεώνουν ο ένας τον άλλον για πράγματα που τους παρέχονται ελεύθερα από τη φύση. Η φύση δεν στέλνει μηνιαίο λογαριασμό σε όλους μας για τα πορτοκάλια, το μαρούλι, το ξύλο και όλους τους πόρους που μας παρέχει, γιατί στέλνουμε εμείς; Με όλο το σεβασμό για ό, τι έχειςυπάρξει και έχεις κάνει για την ανθρωπότητα, αισθάνομαι ότι καταρρέεις και χρειαζόμαστε ένα νέο σύστημα. Αισθάνομαι ότι η ανθρωπότητα πρέπει να δημιουργήσει ένα σύστημα που θα αντικατοπτρίζει ολόκληρη την αληθινή της φύση και όχι ένα μέρος της. Τη στιγμή της δημιουργίας σου, θεωρήσαμε ότι ήσουν το μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού και ότι αυτός ο "σκοπός" πιθανότατα ολοκληρώθηκε τώρα. Εδώ και αρκετό καιρό έχουμε γίνει ο ανελέητος κυβερνήτης αυτού του πλανήτη με επισφαλείς αξίες που εξαντλούν τους πόρους του με το σύνθημα YOLO (ζούμε μόνο μία φορά). Με γνώμονα την απληστία και την αλαζονεία, αποφασίζουμε ποιος θα φάει και θα ζήσει ή δεν θα έχει να φάει και να πεθάνει, ποιός θα έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση, ποιός θα είναι υγιής, ποιός θα έχει μεγαλύτερο σπίτι, ωραία ρούχα, "εξωτικές" περιπέτειες. Σε μεγάλο βαθμό έχουμε τον έλεγχο ή ελεγχόμαστε ο ένας από τον άλλο για το τί μπορούμε και δεν μπορούμε να κάνουμε σε αυτή τη ζωή. Μας βοηθήσες να δούμε και να βιώσουμε τί σημαίνει να γίνουμε σκλάβοι των ενστίκτων μας. Μας βοήθησες να κάνουμε πραγματικότητα πολλά σκοτεινά μέρη της ανθρώπινης φύσης, όπως ο εγωισμός, η βαρβαρότητα, η απληστία, η αδικία, ο πόνος, η ταλαιπωρία κλπ. Για όλα αυτά σου είμαστε ευγνώμονες. Πες με "ονειροπόλο", αλλά έχω ισχυρή πεποίθηση και πίστη ότι η ανθρωπότητα θα αρχίσει σταδιακά να δημιουργεί ένα νέο σύστημα που θα βασίζεται σε πραγματικές αξίες αναγνωρίζοντας ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και αξίζουν να έχουν πρόσβαση σε ό, τι θα τους βοηθήσει να δημιουργήσουν μία γεμάτη νόημα ζωή. Δεν έχει νόημα, αγαπητό χρημ/μικό σύστημα, να συνεχίσουμε να σε χρησιμοποιούμε ως κύριο σύστημά μας. Είμαστε προσωρινοί σε αυτόν τον πλανήτη και τα πρόσφατα γεγονότα μας έδειξαν ότι αξίες όπως η ίδια η ζωή, η υγεία, η ψυχική και συναισθηματική ειρήνη και ευτυχία, η εκτίμηση της ελευθερίας και της φύσης είναι πολύ πιο πολύτιμα για εμάς από τα χρήματα και μαντέψτε, μπορούν να είναι δωρεάν! Ο κύριος λόγος που οι άνθρωποι συγκεντρώθηκαμε και οργανωθήκαμε σε κοινωνίες είναι επειδή μπορούμε έτσι να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο, να ευημερούμε και να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, πιστεύοντας ότι η ευημερία ενός, είναι η ευημερία όλων και όχι εις βάρος των άλλων. Έστω κι αν δεν το καταλαβαίνουμε συνειδητά, αισθάνομαι ότι γινόμαστε ισχυρότεροι και σοφότεροι μέσα από τα συνεχή μαθήματα της ζωής για να επιλέξουμε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Στην πρόσφατη απειλή, η πλειοψηφία από εμάς αισθανθήκαμε ευγνώμονες για όλα όσα έχουμε. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, εκτιμήσαμε τις βόλτες μας στη φύση, τη φρεσκάδα του αέρα, την καθαριότητα της ατμόσφαιρας και των υδάτων, την επανεμφάνιση των ζώων κοντά μας, τους χαλαρούς ρυθμούς ζωής χωρίς να χρειάζεται να δουλέυουμε και να ζούμε σε ξέφρενους ρυθμούς μόνο για να καταλήξουμε να είμαστε χρεωμένοι στους τεχνητούς τραπεζικούς μας λογαριασμούς και στις ψυχές μας! Τώρα που το σύστημά σου μας έχει δείξει όλα τα τρωτά του σημεία και τους περιορισμούς του, ελπίζω ότι η ανθρωπότητα θα ενσωματώσει προηγούμενα μαθήματα και θα δεχτεί την όχι τόσο εύκολη πρόκληση να δημιουργήσει ένα δίκαιο, ειρηνικό, γεμάτο ευγνωμοσύνη, ευτυχισμένο και ολόκληρο κόσμο για να ζήσουν όλοι μέσα σε αυτόν. Αν δεν είναι στο χέρι σου, ούτε στου Θεού, ίσως να είναι στα χέρια μας... Με αγάπη, Παναγιώτης "Μέχρι να κάνει κανείς το ασυνείδητο συνειδητό,
θα κατευθύνει τη ζωή του και θα το ονομάζει μοίρα" Κ. Γ. Γιούνγκ Αγαπητέ Αναγνώστη, Όσο περισσότερο περνούν οι μέρες, τόσο περισσότερο φαίνεται ότι εξοικειονόμαστε με τη συνθήκη που ζούμε. Βιώνω και παρατηρώ μικτά συναισθήματα γύρω μου και ήθελα να ονομάσω και να συζητήσω μερικά από αυτά. Μας ζητήθηκε να σταματήσουμε και για τους περισσότερους ανθρώπους αυτό διατάραξε τη ρουτίνα τους σε πολλά επίπεδα. Σταματήσαμε να πηγαίνουμε στις δουλειές μας, να συναντάμε και να αγκαλιάζουμε φίλους, να κάνουμε χόμπι και δραστηριότητες, να ταξιδεύουμε κλπ. Αναγκαστήκαμε να τεθούμε σε πάυση. να κάνουμε ένα διάλειμμα και, το πιο σημαντικό, ένα συλλογικό που κανονικά δεν θα κάναμε. Ήταν σαν να βιώσαμε το "L'arrêt du temps", τη στάση του χρόνου. Είμαστε ακόμα ζωντανοί, ω ναι, αναπνέουμε, τρώμε, κάνουμε μπάνιο και όμως οι μέρες μας είναι διαφορετικές, ο χρόνος είναι διαφορετικός, οι στιγμές μας είναι διαφορετικές. Έχουμε περισσότερο χρόνο στο μέρος που ζούμε, στα σπίτια μας, έχουμε περισσότερο χρόνο με τους ανθρώπους με τους οποίους ζούμε και έχουμε περισσότερο χρόνο με τους εαυτούς μας. Μερικοί άνθρωποι (εσωστρεφείς) είναι ίσως πιο άνετοι με αυτήν τη συνθήκη ως περιορισμένοι και ελάχιστα αποσπασμένοι γιατί μπορεί να ταιριάζει περισσότερο με τη φύση τους. Για άλλους ανθρώπους (εξωστρεφείς) αυτό μπορεί να είναι πιο δύσκολο, καθώς μπορεί να απολαμβάνουν περισσότερο την παρέα πολλών άλλων ανθρώπων και να είναι έξω κάνοντας πράγματα. Έχοντας λίγο περισσότερο χρόνο και χώρο διαθέσιμο μέσα στη μέρα μας μπορεί να είναι δύσκολο για όλους, καθώς δεν είμαστε συνηθισμένοι σε αυτό. Είμαστε συνηθισμένοι να "τρέχουμε", να κάνουμε πράγματα, να παρακολουθούμε ό, τι δημιουργήσαμε ως σημαντικό και με νόημα στη ζωή μας. Οι ζωές μας καθορίζονται κυρίως από και επικεντρώνονται στην "πράξη". Αισθανόμαστε ότι έχουμε μια επιτυχημένη μέρα όταν έχουμε ολοκληρώσει πολλά περίπλοκα καθήκοντα. Αισθανόμαστε ότι έχουμε μια ουσιαστική ζωή όταν σχεδιάζουμε τα πράγματα και ανυπομονούμε να τα ζήσουμε. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα κακό με αυτό ως τέτοιο. Έχω δεί όμως να γίνεται πρόβλημα όταν υπερβαίνουμε τα όρια ταχύτητας του σώματός μας και του νου μας. Έχω δει ανθρώπους ξανά και ξανά να γίνονται σωματικά και ψυχικά άρρωστοι (εκτός ισορροπίας) επειδή δεν έχουν ακούσει τα ανησυχητικά καμπανάκια των ορίων που πέρασαν. Είναι απολύτως κατανοητό ότι κατά τη διαδικασία οικοδόμησης μιας ουσιαστικής ζωής θα μπορούσαμε να παρασυρθούμε και να το παρακάνουμε. Θέλουμε μόνο να συνεχίσουμε να νιώθουμε καλά για τον εαυτό μας δημιουργώντας παραγωγικές και γεμάτες ζωές. Αναμφισβήτητα, το να είναι κανείς δημιουργικός είναι ένα βασικό στοιχείο για την υγεία και την ευτυχία μας. Υπάρχει λοιπόν κάποιο ζήτημα όταν περνάμε τα όριά μας; Από την άποψη της (σωματικής, συναισθηματικής και ψυχικής) υγείας είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τα όριά μας ανά πάσα στιγμή. Όταν αισθανόμαστε κουρασμένοι και συνεχίζουμε να κάνουμε τα ίδια πράγματα τότε πιθανότατα θα βλάψουμε τον εαυτό μας ή θα αρχίσουμε να κάνουμε λάθη. Σκεφτείτε ότι τα σώματά μας χρειάζονται (σχεδόν) το ένα τρίτο της ημέρας μας (το ένα τρίτο της ζωής μας!) να κοιμηθούν, να ξεκουραστούν σε μια ασυνείδητη κατάσταση που είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του εγκεφάλου μας και κατ επέκταση ολόκληρου του σώματός μας. Όπως κάθε σύστημα, πρέπει κάποια στιγμή να "κατεβάσει διακόπτη", να έχουμε κάποιο χρόνο συντήρησης όταν το "μηχάνημα" πρόκειται να ξεκουραστεί, να καθαριστεί, να ανανεωθεί. Αυτός είναι ο ρόλος των διακοπών θα πεί κάποιος και θα έχει δίκιο. Πόσο συχνά όμως, μπορούμε να πάρουμε τις διακοπές που ενδεχομένως χρειαζόμαστε; Οι ζωές μας είναι τόσο στενά δομημένες (συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών δεσμεύσεων) που ακόμα κι αν μπορούσαμε να έχουμε κάποιο χρόνο μακριά, τα πράγματα που πρέπει να φροντίσουμε, δεν θα σταματούσαν ή δεν θα θέλαμε να σταματήσουν. Η αίσθηση μου είναι ότι η "πράξη" έχει γίνει ο κύριος τρόπος ύπαρξής μας. Υπάρχουμε εξαιτίας όλων των πραγμάτων που κάνουμε, αλλά είναι αυτό ελευθερία; Αν κάποιος μας έλεγε ότι θα κερδίζαμε το ίδιο χρηματικό ποσό χωρίς να χρειάζεται να πάμε στη δουλειά, θα εξακολουθούσαμε να πηγαίνουμε στη ίδια δουλειά την επόμενη μέρα; Θα εξακολουθούσαμε να δημιουργούμε την ίδια ζωή που δημιουργούμε τώρα; Καταλαβαίνω ότι η ερώτηση και η απάντησή της δεν είναι τόσο απλές, όμως είναι σημαντικό να ρωτήσουμε: Tί είναι αυτό που οδηγεί τη ζωή μας; Σε τι είμαστε αφοσιωμένοι; Ποιο είναι το πάθος και ο σκοπός της ζωής μας; Δεν θέτω αυτά τα ερωτήματα με φιλοσοφικό τρόπο, αλλά με ρεαλιστικό. Τι μας κάνει να χαμογελάμε; Τι κάνει τις καρδιές μας να χτυπούν κάθε μέρα; Τι μας εμπνέει και μας ενδιαφέρει σε αυτόν τον κόσμο; Έχοντας χρόνο και χώρο στις καρδιές μας αναπόφευκτα μας αφήνει κάποιο διαθέσιμο χώρο και χρόνο για να προβληματιστούμε, αν το επιθυμούμε. Κανείς δεν μας ζητά να το πράξουμε, εξαρτάται εξ ολοκλήρου από εμάς. Στον χρόνο ανάπαυσης, στον ύπνο μας, έχουμε όνειρα, τη ζωντανή επικοινωνία μεταξύ του συνειδητού και του ασυνείδητου νου μας που επιλύει τις εντάσεις της ημέρας και μας ενημερώνει για τη ψυχική μας κατάσταση. Θα ήταν δυνατόν να επιτρέψουμε λίγο χρόνο από τα δύο τρίτα του ξύπνιου χρόνου της μέρας μας να κάνουμε συνειδητά το ίδιο; Να είμαστε αντί να κάνουμε; Να είμαστε χωρίς σκοπό και κατεύθυνση, να είμαστε ανόητοι και χωρίς νόημα, να παίζουμε, να μην σκεφτόμαστε, να είμαστε άδειοι, να φανταζόμαστε, να μην δημιουργούμε, να απολαμβάνουμε τη θέα από το βουνό που μόλις ανεβήκαμε! Με το απλά να υπάρχουμε θα μπορούσαμε να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχουν τμήματα της καρδιάς μας που δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχαν και, ως εκ τούτου, δεν τα ακούμε, επειδή έχουμε τόσο επικεντρωθεί αλλού. Ποιανού τη ζωή ζούμε πραγματικά και ποιος είναι αυτός που ζει πραγματικά; Είναι κάποιος ειλικρινής, αυθεντικός και ολόκληρος άνθρωπος ή κάποιος μερικός και ελλειπής; Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Και η καραντίνα συνεχίζεται... Παρά τον βομβαρδισμό απο πληροφορίες θα ήθελα να συνεχίσω με κάποιες νηφάλιες όσο το δυνατόν σκέψεις, όσο το καθεστώς 'μένουμε σπίτι' παραμένει. Έχω την εντύπωση ότι βρισκόμαστε κάπου μεταξύ ενός εφιάλτη και μιάς πρόκλησης. Είναι αλήθεια ότι η ζωή των περισσότερων ανθρώπων έχει αλλάξει ξαφνικά από τη μία μέρα στην άλλη και όπως είναι λογικό ψάχνουμε όλοι να βρούμε μια ισορροπία στην καθημερινότητά μας ανάμεσα στις προηγούμενες συνήθειες και στα τωρινά δεδομένα. Έχουμε μπεί σε καραντίνα και 'θυσιάζουμε' την ελευθερία κινήσεών μας εδώ και καιρό, προκειμένου να προστατεύσουμε την υγεία τη δική μας αλλά και των άλλων, γνωστών και αγνώστων. Κάποιο ακολούθησαν τα μέτρα με περισσότερη ή λιγότερη προθυμία με τον ίδιο τρόπο που τα παιδιά σε μια οικογένεια αντιδρούν στην επιβολή ενός κανόνα από τους γονείς τους, κάποια επαναστατούν προσπαθώντας να άρουν τον κανόνα και ίσως μπούν σε τιμωρία και κάποια τον ακολουθούν πειθήνια ως τον μοναδικό δρόμο. Στην περίπτωση του κοροναϊού δεν πρόκειται για τιμωρία αλλά μία οριοθετημένη πολιτική για την αντιμετώπισή του, παρ' όλα αυτά με στοιχεία επιβολής. Ο καθένας αντιδρά σε τέτοιες συνθήκες ανάλογα με τα βιώματα του (τόσο αυτής όσο και προηγούμενων ζωών, αν πιστεύει κανείς σε αυτές). Για παράδειγμα, κάποιος μπορείς όντως να νιώθει ότι τον έχουν βάλει τιμωρία, όπως όταν ήταν παιδί, κάποιος ότι θέλουν να τον ελεγξουν και να του πάρουν την ελευθερία του, κάποιος ότι προσπαθούν να τον εκφοβίσουν για κάτι. Έχετε σκεφτεί ακολουθώντας την πυξίδα των συναισθημάτων σας, αν και τί μπορεί να ενεργοποίησε σε εσάς αυτή συνθήκη; Απο τα πρώτα ζητήματα που θέτει η παρουσία του ιού είναη η αναφορά στην θνητότητά μας. Ναι, εν έτει 2020 είμαστε ακόμα ευάλωτοι σε έναν ιό και οποιοσδήποτε ανα πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να αρρωστήσει και να χάσει τη ζωή του. 'Αρα η υγεία και η ζωή κανενός μας δεν είναι πάντα δεδομένες. Λόγος για ευνγωμοσύνη νούμερο 1! Οι περισσότεροι έχουμε περιρορίσει το πεδίο δράσης μας στο σπίτι, στη δουλειά, σ' ένα περίπατο και στο σούπερ μάρκετ. Αυτή η ελαχιστοποίηση του χώρου κάνει ό,τι βρίσκεται σε αυτόν τον νεό χώρο μεγάλο και έντονο. Κάποιοι περνάνε δύσκολα γιατί μπορεί να είναι στο σπίτι τους εγκλωβισμένοι με τα παιδιά τους χωρίς διακοπή, μπορεί να μην μπορούν να δούν τους δικούς τους ανθρώπους, μπορεί να είναι μόνοι, μπορεί να έχουν εγκλωβιστεί σε κακοποιητικά περιβάλλοντα και να μην μπορούν να ξεφύγουν και για πολλούς άλλους λόγους. Για αυτούς τους ανθρώπους οι ανακουφιστικές λύσεις μπορεί να αφορούν περισσότερο σκέψεις για το πότε θα απεγκλωβιστούν και για μελλοντικές διακοπές παρά για οποιαδήποτε παρατήρηση και ίσως αλλαγή στον τρόπο που σκέφτονται και υπάρχουν εν γένει. Είναι φυσιολογικό όταν ένας άνθρωπος υποφέρει, να σκέφτεται πρώτα πώς θα τελειώσει η συνθήκη μέσα στην οποία υποφέρει και μετά να κάνει έναν απολογισμό για το τί τον έκανε να υποφέρει και τι σημαίνει όλη η εμπειρία για τον ίδιο. Λυτρωτικές σκέψεις απεγκλωβισμού μπορεί να μας κάνουν να ξεχνάμε πόσα πράγματα έχουμε, ένα ασφαλές σπίτι, μερικούς ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπάνε, φαγητό, διασκέδαση, τρόπους δημιουργικότητας κ.ά. Λόγος για ευγνωμοσύνη νούμερο 2! Ο παρατεταμένος περιορισμός σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση ανεπεξέργαστων περασμένων βιωμάτων (πληγές, τραύματα, εμπειρίες πείτε τα όπως θέλετε) μπορεί να φέρουν στην επιφάνεια συναισθήματα και επακόλουθα συμπεριφορές που δεν τις ξέραμε πριν. Αν κάποιος, για παράδειγμα, αισθάνεται μόνος ή ευάλωτος, τότε μπορεί να προκαλέσει εντάσεις με άλλους γύρω του για να τραβήξει την προσοχή. Κάποιος μπορεί να νιώσει θλίψη συνειδητοποιώντας το πώς και γιατί έφτασε να αισθάνεται μόνος του όντας μόνος του ή με άλλους μαζί κ.ά. Η ανάδυση τέτοιων άγνωστων μέχρι τώρα συναισθημάτων και συνειδητοποιήσεων μπορεί να είναι κάτι πολύ δύσκολο να διαχειριστεί κάποιος και συνήθως χρειάζονται χρόνο και φροντίδα για να ενσωμτωθούν ως πληροφορίες. Συνήθως, επίσης, δεν είναι βοηθητικό να συγκρίνει κανείς την εμπειρία του με κάποιον άλλο καθώς βιώματα και απολογισμοί είναι προσωπικές υποθέσεις. Το αν και πώς βιώνει κάποιος το αίσθημα μοναξιάς μπορεί να είναι πολυ διαφορετικό από κάποιον άλλο για να συζητηθούν ως ταυτόσημα. Η παρατεταμένη παραμονή σε καραντίνα μπορεί, επίσης, εύκολα να ωθήσει το μυαλό σε δρόμους διάφορων θεωριών συνομοσίας, όπως ότι κρύβεται πίσω από όλο αυτό, το σχέδιο κάποιων ισχυρών για να φέρουν σιγά σιγά τον κόσμο σε περιορισμό κινήσεων και ελευθεριών. Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι πολλά μυστηριακά κείμενα κάνουν αναφορά σε μία τέτοια τάξη πραγμάτων αλλά και το ότι ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν κυβερνήσεις και ομάδες αξουσίας έχουν χρησιμοποιήσει ψέμματα για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Συζητώντας με φίλους για αυτό δεν μπορούσα παρά να κυριευτώ από ένα συνδυασμό φόβου, ανυμπόριας και απελπισίας. Εάν υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει, είναι απορίας άξιο πώς το ανθρώπινο πνεύμα μετά απο τόσους αιώνες προόδου αλλά και δεινών, να γυρνά στην ανάγκη για επικυριαρχία των άλλων ανθρώπων προς όφελος εαυτών. Προσωπικά μου φαίνεται τόσο ‘λιγο’ και ποταπό. Απ’όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, το ‘κάλεσμά’ μου αφορούσε στο να δημιουργήσω και να βοηθήσω άλλους να δημιουργήσουν πιό ελέυθερες ζωές απεγκλωβίζοντας τους εαυτούς τους από συμπεριφορές και δυναμικές που κάποτε μπορεί να ήταν όλος ο κόσμος τους (οικογένεια), αλλά μετέπειτα τους ‘κρατάνε πίσω’. Και αυτό έχω σκοπό να συνεχίσω να κάνω. Όπως έχω συζητήσει εκτεταμένα, δεν πιστεύω ότι καμία ‘πράξη’ ανθρώπινη, φυσική ή θεϊκή γίνεται τυχαία με την έννοια ότι έχει κάποια πρόθεση, κάποια ανάγκη, κάποιο αίτημα συνειδητό ή ασυνείδητο που την ενεργοποιεί, όπως η φωτιά που ζεσταίνει το νερό. Ανεξάρτητα με το τί βιώματα έχει ο καθένας και αν πιστεύει σε θεωρίες συνομωσίας ή όχι, μπορεί να ήρθε η ώρα να κάνουμε μερικές κρίσιμες ερωτήσεις στον εαυτό μας, τώρα που δεν μπορούμε να κινηθούμε τόσο εύκολα σε εξωτερικούς αποπροσανατολισμούς. Τί σημαίνει για τον καθένα από εμάς να είναι πραγματικά ελεύθερος εσωτερικά και εξωτερικά; Πώς ορίζει κανείς την ελευθερία του και τί είναι διατεθημένος να κάνει για να την πετύχει εσωτερικά και εξωτερικά; Πώς συνυπάρχουμε με την ελευθερία- ύπαρξης, έκφρασης- του άλλου όταν δεν 'συμφωνεί' με τον δικό μας ορισμό της ελευθερίας; Ο κόσμος μας και ο τρόπος ζωής μας θα είναι πάντα μία από τις εκφράσεις της ψυχής μας άρα δεν είναι τόσο ξεχωριστά. Το πόσο συνειδητοί, έντιμοι και ειλικρινείς στέκομαστε απέναντι σε αυτήν την αλήθεια είναι πολύ προσωπικό. Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ Αναγνώστη,
Είναι μία από αυτές τις στιγμές τώρα που αισθάνομαι γεμάτος εμπειρίες και συναισθήματα που επιθυμούν να εκφραστούν με ουσιαστικό τρόπο. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας συνεχίζω να δουλεύω με τους πελάτες μου σε συνεδρίες ψυχοθεραπείας. Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να γίνομαι συμμετοχικός μάρτυρας στο τί αναδύεται για τους ανθρώπους, φυσικά, με βάση την προσωπική τους ιστορία και το ψυχικό τους ταξίδι. Εμπνευσμένος, λοιπόν, από αυτές τις συνεδρίες και την προσωπική μου διαδικασία επεξεργασίας, ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις. Η συνέχιση της υποστήριξης ανθρώπων σε τέτοιους δύσκολους καιρούς δεν είναι πάντα εύκολη, καθώς δεν είναι πάντα εύκολο για εμένα τον ίδιο να επεξεργαστώ αυτό που συμβαίνει. Διαδικασία που με έκανε να συνειδητοποιήσω, όμως, ότι δεν είμαστε μόνοι, ότι για πρώτη φορά - τουλάχιστον για το διάστημα που βρίσκομαι στη Γη - βιώνουμε συλλογικά ένα τόσο περίπλοκο πράγμα που επηρεάζει τις ζωές όλων στη γη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Γνωρίζω ότι μέχρι τώρα έχω επικεντρωθεί στις θετικές πλευρές και στα διδάγματα που προέκυψαν από αυτό, προσπαθώντας να δώσω στον εαυτό μου και στους άλλους λίγο κουράγιο. Ωστόσο, θέλω τώρα να επικεντρωθώ στην πραγματική διάσταση που έχει πάντα τόσο μία θετική όσο και μία δύσκολη πλευρά σε αυτήν, όπως ένα νόμισμα. Είναι παρόμοιο όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια θεραπείας του καρκίνου: σχεδόν ποτέ δεν ανοίγονται δύσκολα συναισθηματικά μπλοκαρίσματα καθώς το άτομο χρειάζεται όλη του τη δύναμη για να δώσει τη μάχη και στη συνέχεια.ξεκινά μόνο μια τέτοια διαδικασία μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Ωστόσο,προσπαθόντας πάντα να επικεντρωθούμε μόνο στην θετική πλευρά μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόσθετο βάρος, τον οποίο η δύσκολη πλευρά πρέπει να υποφέρει παραμένοντας στη σιωπή. Είναι αυτός ο πρόσθετος πόνος που θέλω να ελαφρύνω σταδιακά τώρα. Για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία, εμείς, η ανθρωπότητα, καλούμαστε να "πολεμήσουμε" ενάντια στον ίδιο "εχθρό". Ποιος θα το πίστευε ότι, πλούσιοι και φτωχοί, άνδρες και γυναίκες, "καλοί" και κακοί ", μαύροι και λευκοί, ετεροφυλόφιλοι, ομοφυλόφιλοι και τρανσέξουαλ, μετανάστες και γηγενείς, όλοι μας, αυτή τη στιγμή θα είχαμε τη ζωή μας υπό απειλή; Κάποιοι βέβαια πιό προφυλαγμένοι από κάποιους άλλους λόγω koinvnik;hw θέσης. Είναι απολύτως φυσιολογικό να αισθανόμαστε όλα τα συναισθήματα που κάποτε αισθανόμασταν ενώ κυνηγούσαμε στα δάση για φαγητό. Ο φόβος για την υγεία τη δικιά μας και των αγαπημένων μας, η αδυναμία μπροστά στην εξάπλωση και τη θεραπεία, η θλίψη για τις απώλειες, η απογοήτευση, ο θυμός, η απελπισία, η αγωνία, το άγχος, ο τρόμος και άλλα είναι μερικά από τα συναισθήματα που όλοι τώρα μοιραζόμαστε ως κοινά απέναντι σε ένα συγκεκριμένο πράγμα. Όλοι βιώνουμε αυτά τα συναισθήματα ξανά και ξανά, αλλά ίσως για διαφορετικούς λόγους που είναι πιο προσωπικοί για εμάς, όπως η απώλεια της μητέρας κάποιου. Η κοινή εμπειρία που όλοι μοιραζόμαστε αυτή τη στιγμή προσθέτει μια άλλη διάσταση στο γεγονός. Για μερικούς ανθρώπους τα υψηλά επίπεδα φόβου, αγωνίας και άγχους είναι η φυσιολογική τους κατάσταση καθώς τα συστήματά τους (σώμα, μυαλό - σκέψεις και συναισθήματα - και πνεύμα) δεν κατάφεραν (μέχρι τώρα τουλάχιστον) να επιφέρουν την επίτευξη μιας πιο μόνιμης κατάστασης ηρεμίας και τώρα ο υπόλοιπος κόσμος γνωρίζει πώς αισθάνονται. Η επιβίωση σε όλα τα επίπεδα περιλαμβάνει πάντα όλα τα συναισθήματα στο ρεπερτόριό της. Ζώντας σε αυτή τη φυσική μορφή όλοι είμαστε σε κάποιο επίπεδο ανίσχυροι: τα ατυχήματα, οι ασθένειες, οι θάνατοι, οι φυσικές καταστροφές και συνθήκες κ.λπ. είναι όλοι άγνωστοι (ή τουλάχιστον περιορισμένα γνωστοί) παράγοντες της εξίσωσης της ζωής και της ευτυχίας. Μπορεί να το κατανοούμε λογικά, αλλά η αντιμετώπισή του σε συναισθηματικό επίπεδο είναι ένα τελείως διαφορετικό πράγμα. Το να αισθάνεται κανείς χαμένος, ανασφαλής, φοβισμένος, συγκρουόμενος, παγιδευμένος, μπερδεμένος δεν είναι ευχάριστες εμπειρίες. Μπορούμε να επιλέξουμε να τα αντιμετωπίσουμε, να κρυφτούμε ή να τα αποφύγουμε, αλλά η τελική πραγματικότητα της παρουσίας τους δεν αλλάζει. Το τί επιλέγουμε, όμως, αλλάζει και μπορεί να κάνει διαφορά στην εμπειρία της ζωής μας. Συν-άνθρωποι, είμαστε όλοι ισχυροί και είμαστε επίσης όλοι αδύναμοι, φοβισμένοι, σε αγωνία, άγνοια και περιορισμένοι. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η φύση και οι θεοί μας έπλασαν, αυτοί είμαστε πραγματικά και όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουμε τόσο το καλύτερο και τόσο πιο γρήγορα θα κινηθούμε προς την κατεύθυνση του να δημιουργήσουμε έναν κόσμο που θα αντικατοπτρίζει αυτή τη συνειδητοποίηση: έναν κόσμο γαλήνης στην 'παράδοση'. Δεν μιλώ καθόλου για μια πλήρη 'παράδοση' σε έναν μοιρολατρικό τρόπο ζωής. Μιλώ για μια ολιστική, ιερή, ενοτική συνείδηση όπου τελικά θα αποδεχτούμε ότι είμαστε μέρος κάτι μεγαλύτερου, με τον ίδιο τρόπο που μια πόλη είναι μέρος μιας χώρας και μιά χώρα είναι μέρος μιας ηπείρου. Ένα "μεγαλύτερο" που δεν είναι απαραίτητα "καλό" ή "κακό", που δεν στοχεύει στο να μας τιμωρήσει ή να μας κάνει ατρόμητους, αλλά ίσως μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε την αληθινή μας ουσία που είναι πραγματικά πέρα από τη φυσική μας μορφή και, τελικά, υπάρχει στο σύνολο της ύπαρξης και της καρδιάς μας. Με οποιονδήποτε τρόπο ο καθένας από εσάς ασχολείται με την τρέχουσα κατάσταση, σας προτείνω να δώσετε προσοχή και να επιτρέψετε στο φως: όποια συναισθήματα έχετε, ό, τι αναδύεται μέσα από σας, ό, τι συνειδητοποιήσεις κάνετε για τον εαυτό σας και τη ζωή σας, οποιεσδήποτε αλήθειες βασίζετε πάνω τη ζωή σας, όποιες σκιές και ακτίνες φωτός έρχονται μέσα από την τωρινή ρωγμή σας, όποιες λέξεις προσθέτετε ή διαγράφετε από το λεξιλόγιό της ύπαρξης σας που θέλετε ή δεν θέλετε να χρησιμοποιήτε πιά όταν όλα αυτά τελειώσουν. Σας παροτρύνω να σκέφτεστε με την καρδιά σας και να συνεχίσετε να μιλάτε για το τι είναι πραγματικά σημαντικό για εσάς... Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Φαίνεται ότι η σημερινή κατάσταση με τον κορονοϊό προκαλεί ατελείωτες αναστοχατικές σκέψεις. Ίσως είναι η προς τα μέσα κατεύθυνση της προσοχής που το καθιστά δυνατό και νομίζω είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό, ανακατεύθυνση και επανευθυγράμμιση. Τελευταία αναστοχάζομαι συχνά για τις σχέσεις και τη δυναμική τους. Με τις σχέσεις εδώ εννοώ οτιδήποτε με το οποίο κάνουμε επαφή. Όπως και να προσδιορίζουμε τον εαυτό μας, αργά ή γρήγορα κάνουμε επαφή με κάτι έξω από εμάς που ονομάζουμε εξωτερικό κόσμο και μπορεί να είναι πράγματα, οι άνθρωποι, το σύμπαν. Σε αυτή την επαφή σίγουρα επηρεάζουμε και επηρεαζόμαστε από το "αντικείμενο" ας το ονομάσουμε. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, όταν αγγίζετε το νερό. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το νερό κινείται απορροφώντας τη δόνηση της αφής μας και, ομοίως, η ίδια αφή έχει αντίκτυπο σε εμάς. αισθανόμαστε ζεστό ή κρύο, ευχάριστο ή δυσάρεστο και μπορεί ακόμη να έχουμε την υπενθίμση μιας προηγουμένως καταγεγραμμένης ανάμνησης που συνδέεται κατά κάποιο τρόπο με αυτή την αίσθηση ή το συναίσθημα. Το ίδιο πράγμα, αλλά λιγότερο ορατό συμβαίνει με στερεά αντικείμενα, όπως ένα βράχος. Εξακολουθούμε να ερχόμαστε σε επαφή και να "ανταλλάσσουμε πληροφορίες", αλλά συμβαίνει με λιγότερο εμφανή τρόπο. Τι υπέροχη διάδραση των αισθήσεών μας είναι η ζωή! Κάνουμε συνεχώς επαφή με τόσα πολλά πράγματα, συνειδητά ή ασυνείδητα, (βλέπουμε, αισθανόμαστε, αγγίζουμε, ακούμε κ.λπ.) φανταστείτε λοιπόν το συνεχές διαδραστικό παιχνίδι που παίζουμε με τον κόσμο. Μερικές φορές οι εμπειρίες είναι ευχάριστες, άλλες φορές δυσάρεστες. Μερικές φορές δεν γνωρίζουμε πώς θα είναι και, όμως, επιθυμούμε αυτή την εμπειρία, αυτή μιας νέας επαφής, να "αισθανθούμε' τον άλλο. Στην περίπτωση των αντικειμένων η επαφή είναι ελαφρώς ευκολότερη καθώς χρειάζεται μόνο να σεβόμαστε τις ιδιότητες του αντικειμένου για να μπορέσουμε να έρθουμε σε επαφή μαζί του. Για παράδειγμα, αν θέλουμε να πλύνουμε τα χέρια μας, τότε πρέπει να επιλέξουμε μια ανεκτή θερμοκρασία του νερού, καθώς το πολύ ζεστό νερό θα μας επιτρέψει μόνο να κάνουμε στιγμιαία επαφή και να μην ολοκληρώσουμε την επιθυμία μας. Όταν πρόκειται για επαφή ανθρώπου με άνθρωπο, τότε τα πράγματα γίνονται λίγο πιο περίπλοκα, καθώς το άλλο "πράγμα" που επιθυμούμε ή "πρέπει" να έρθουμε σε επαφή μαζί του έχει μια πιο περίπλοκη δομή λειτουργιών και ιδιοτήτων. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι ένα παιδί δεν μπορεί να μας χτυπήσει πραγματικά σκληρά, καθώς δεν έχει τέτοια δύναμη (ακόμα τουλάχιστον), έτσι έχουμε μια ιδέα για το τι να περιμένουμε σε σχέση με αυτό. Ζώντας στενά μαζί, αναπόφευκτα, ερχόμαστε σε επαφή με άλλους ανθρώπους σε τακτική βάση. Μπορώ να επιλέξω να μην μιλήσω στο διαδίκτυο με τους φίλους μου που ζουν στο εξωτερικό, αλλά βγαίνοντας από το σπίτι μου δεν μπορώ να αποφύγω τους γείτονές μου ή τους περαστικούς. Αν είναι σε καλή διάθεση και είμαι στην ίδια, τότε μπορεί να χαμογελάσει ο ένας στον άλλο. Αν όχι, ίσως να μην κοιταχτούμε καθόλου ή ίσως να γνέψουμε αδιάφορα ο ένας στον άλλο. Αυτές είναι στιγμιαίες αποφάσεις που παίρνουμε βάση κάθε κατάστασης και των προθέσεών μας. Μπορεί να μην αισθανθούμε ποτέ να χαιρετήσουμε κάποιον που ζει κοντά μας. Στο πλαίσιο της ψευδαίσθησης της ύπαρξης ενός ξεχωριστού εαυτού, η ύπαρξη στενών σχέσεων με τους ανθρώπους είναι μια επιλογή. Δημιουργούμε αυτές τις σχέσεις επειδή θέλουμε, όχι επειδή είμαστε αναγκασμένοι. Θέλουμε να αγαπάμε και να αισθανόμαστε αγαπημένοι, βρίσκουμε ασφάλεια και ευχαρίστηση σε αυτές, επικοινωνούμε βαθιά, μαθαίνουμε, εξείσσόμαστε, μοιραζόμαστε και ούτω καθεξής. Πράγματι, οι στενές σχέσεις αποτελούν έναν από τους πιο μεγάλους χώρους έκθεσης που μπορεί κανείς να επιλέξει. Κάποιος είναι μάρτυρας που ξυπνάτε το πρωί, όταν είστε θυμωμένοι, γυμνοί και αδύναμοι, σας βλέπει όταν είστε χαρούμενοι και όταν είστε ηττημένοι και ανίσχυροι, σας βλέπει να είστε ισχυροί και να κάνετε λάθη, σας βλέπει να είστε διάφανοι και να κρύβεστε μακριά; σας βλέπει να είστε σοβαροί και να έχετε ενδιαφέροντα και να είστε ανόητοι και βαρετοί, σας βιώνει κλειστό και με αγάπη και αποστασιοποίημένη και 'ψυχρή'. Όλα αυτά είναι καταστάσεις που βιώνουμε κανονικά στην καθημερινή μας ζωή. Θέλω να πω, δεν υπάρχει τίποτα εγγενώς "λάθος" με οποιαδήποτε από αυτές τις καταστάσεις. Μπορούν να γίνουν "λάθος", "ανεπιθύμητες" και "απαράδεκτες" μόνο όταν κρίνονται ως τέτοιες. Κάποιος - είτε ο ίδιος ο εαυτός σας είτε κάποιος άλλος-έρχεται και λέει "δεν είναι εντάξει να είσαι, να αισθάνεσαι ή να συμπεριφέρεσαι με αυτόν τον τρόπο τώρα" και αυτό αρχίζει και κάνει τα πράγματα να περιπλέκονται. Είναι σαν να πηγαίνετε σε ένα ποτάμι και να λέτε: "δεν είναι εντάξει, ποτάμι, να κυλάς προς αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να κινηθείς διαφορετικά". Μπορείτε να φανταστείτε τη σύγχυση ή τον παραλογισμό του ποταμού; Αυτό κάνουμε συνεχώς στους εαυτούς μας και ο ένας στον άλλο: ζητάμε από εμάς και από τους άλλους να είμαστε διαφορετικοί. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο ο άλλος αισθάνεται, σκέφτεται, συμπεριφέρεται κλπ. Το κάνουμε αυτό στα παιδιά μας, στους συντρόφους μας, στους νέους, στους φίλους μας, στις κυβερνήσεις που έχουμε εκλέξει και ούτω καθεξής. Προσπαθούμε να ελέγξουμε και μερικές φορές να χειραγωγήσουμε τον άλλο για να εκπληρώσουμε τον σκοπό της επαφής που θέλουμε. Όταν δεν θέλουμε να είμαστε στοργικοί, λέμε στον άλλο ότι δεν είναι εντάξει να είναι στοργικός. Όταν δεν μπορούμε να ανεχτούμε την αλήθεια, καλούμε τους άλλους σκληρούς, ιδεαλιστές ή άλλα επίθετα. Όταν δεν θέλουμε να αναγνωρίσουμε τη δική μας ευαλοτότητα, καλούμε τους άλλους αδύναμους, δειλούς, αυτο-αναφορικούς κλπ. Η λίστα δεν τελειώνει εύκολα. Το να έρθουμε σε επαφή με ένα άλλο ανθρώπινο ον θα είναι πάντα μια δύσκολη ευκαιρία... Από τη μία πλευρά, θα μας υπενθυμίζει το ποιοι νομίζουμε ότι είμαστε και, από την άλλη πλευρά, ό,τι δεν μας αρέσει στον εαυτό μας. Είναι απολύτως εντάξει να μην μας έλει κάποιος, να μην αισθανόμαστε συγχρονισμένοι ή ευθυγραμμισμένοι με κάποιον, αλλά να τους κρίνουμε για το ποιοι είναι, δηλαδή να πούμε ότι δεν είναι εντάξει να κάνουν ό,τι αισθάνονται (υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι δεν παραβιάζουν κάποιον άλλο), τότε αυτό είναι μια ένδειξη των δικών μας ιδιοτήτων, όχι των δικών τους. Οι ιδιότητες αυτές επιθυμούν ο άλλος να είναι με συγκεκριμένο τρόπο και κατασρτατηγούν την ελευθερία του άλλου στο αντιληπτικό μας γίγνεσθαι. Αυτό είναι ένα ακόμα πράγμα που ο μικρός ιός μας ανάγκασε να εξετάσουμε. Αγγίζοντας κάποιος μπορεί να είναι επιβλαβές και βλαβερό ή με χαμηλό αντίκτυπο και, επίσης, επουλωτικό και οφέλιμο για την καρδιά μας. Ως ώριμοι ενήλικες έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε ό, τι θέλουμε (ανεξάρτητα από το πόσο παράξενο ή ακατάλληλο μπορεί να είναι για κάποιον άλλο) και, επίσης, να εκφράζουμε τις διαφωνίες μας με τις ενέργειες ή τις απόψεις των άλλων. Ως ώριμοι ενήλικες έχουμε επίσης το δικαίωμα να δείχνουμε και να μας δείχνουν σεβασμό για το ποιοί είμαστε και τι είναι σημαντικό για εμάς. Ως εκ τούτου, η επαφή με τους άλλους θα μας αποκαλύπτει πάντα ένα άλλο μέρος της ανθρωπότητας, του σύνολου, αυτού που είμαστε ικανοί και, επομένως, ένα άλλο μέρος του εαυτού μας. Μπορούμε πάντα να το δεχτούμε ή να το απορρίψουμε και να ενεργήσουμε ανάλογα. Η επιλογή είναι πάντα δική μας... Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Έχουμε όλοι βομβαρδιστεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες με πολλές πληροφορίες σχετικά με την επιδημία του κορονοϊού. Η πρόθεσή μου εδώ δεν είναι να επαναλάβω κάποια από αυτές τις πληροφορίες, αλλά να προσπαθήσω να προσθέσω μερικές σκέψεις στο μείγμα της πληροφόρησης που σχετίζονται με τη διαχείριση και την καλύτερη ανταπόκριση στην κατάσταση. Αισθάνομαι ότι έχω γράψει αρκετά για το πώς ό, τι συμβαίνει σε εμάς μπορεί να του αποδοθεί ένα νόημα από εμάς και, ως εκ τούτου, να τοποθετηθεί και να ενσωματωθεί μέσα μας ως νέα πληροφορία που θα ολοκληρώσει την εμπειρία μας στη ζωή. Η εμφάνιση του ιού σε τόση μεγάλη κλίμακα και οι συνέπειές του έχουν προκαλέσει κάποια κοινά συναισθήματα μεταξύ των ανθρώπων. Ο φόβος και το άγχος για την υγεία, το άγνωστο και τι είναι ακόμα να έρθει, ο θυμός για το ότι συμβαίνει και όλοι οι περιορισμοί και οι διαταραχές που έχει φέρει μαζί του, η θλίψη για όλα όσα χάνονται, η κατάθλιψη και η απελπισία για ό, τι δεν είναι υπό τον έλεγχό μας, το σοκ και η έκπληξη για το πόσο ξαφνικά συνέβη και πόσο ευάλωτοι αποδεικνύεται ότι είμαστε και ούτω καθεξής. Αυτός είναι μόνο ένας ενδεικτικός κατάλογος πολλών συναισθημάτων που μπορεί κανείς να αισθανθεί για μια τέτοια μεγάλης κλίμακας δυσκολία. Νομίζω ότι όλοι αισθανόμαστε σε κάποιο επίπεδο ότι παίζουμε σε σενάριο ταινίας όπου είναι πιθανό να συμβεί ο,τιδήποτε ανά πάσα στιγμή και αυτό είναι τρομακτικό. Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί εδώ και πολύ καιρό και κανείς δεν περίμενε ότι θα επεκταθεί τόσο πολύ, τόσο γρήγορα. Αυτό που ξεκίνησε ως "ασιατικό" πρόβλημα, έγινε μια παγκόσμια "κρίση" με αρκετές σοβαρές συνέπειες. Θέλω να επικεντρωθώ κυρίως σε δύο συνέπειες που ξεχωρίζουν για μένα: το ένα σχετίζεται με την υγεία και το άλλο με την οικονομία. Προσεγγίζω και τα δύο όπως πάντα από την προοπτική της μάθησης και της αυτοανάπτυξης. Κάθε φορά που αρρωσταίνουμε ή υπάρχει απειλή να αρρωστήσουμε, μας υπενθυμίζονται η θνησιμότητά μας και το πόσο ευάλωτοι είμαστε. Έχουμε θεωρήσει δεδομένη την καλή μας ζωή (τουλάχιστον στη Δύση) και έχουμε ξεχάσει ότι η σωματικότητά μας είναι βέβαιο ότι θα καταστραφεί και αυτό μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Συνηθίσαμε να χειριζόμαστε τη σάρκα μας (χειρουργικές επεμβάσεις, φάρμακα, αισθητικές παρεμβάσεις κ.λπ.) που συχνά ξεχνάμε ότι αυτή η ίδια σάρκα απειλείται δυνητικά από πολύ μικροσκοπικά πράγματα όπως ένας ιός ή ένα κουνούπι. Όντας στη σάρκα, σημαίνει ότι είμαστε ευαίσθητοι στις συνθήκες της σάρκας. είμαστε αναγκασμένοι να συνεργαστούμε με τη φύση - δηλαδή με άλλα ζώα, το περιβάλλον, τον καιρό κλπ - για να παραμείνουμε ζωντανοί και να συνεχίσουμε να ζούμε μια ουσιαστική ζωή. Οι αγρότες το γνωρίζουν καλύτερα από όλους, καθώς όταν αλλάζουν οι καιρικές συνθήκες, επηρεάζεται η καλλιέργειά τους και συνεπώς η παραγωγή τους. Η παραγωγή με οδηγεί στη δεύτερη παρατήρηση, αυτή της οικονομικής κατάστασης. Είναι αξιοσημείωτο να παρατηρήσουμε τις οικονομικές συνέπειες που έχουν αρχίσει και δεν έχουν ακόμη επιδεινωθεί όπως αναμένεται, ως αποτέλεσμα των μέτρων που έχουν λάβει οι χώρες για τον έλεγχο των λοιμώξεων. Ολόκληρος ο οικονομικός ιστός απειλείται με καττάρευση μπροστά σε λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες διακοπής των δαπανών. Συνέπεια που με κάνει να συνειδητοποιήσω ότι όλοι ζούμε σε ένα εργοστάσιο και αν ένα τμήμα του έχει προβλήματα, τότε ολόκληρο το εργοστάσιο επηρεάζεται από τις συνέπειες που κάθε τμήμα θα προσπαθήσει να ελαχιστοποιήσει. Ήταν πραγματικά εκπληκτικό για μένα να συνειδητοποιήσω μέσω του ιού πόσο αλληλένδετες είναι οι οικονομίες μας. Τα ταξίδια, ο τουρισμός και η φιλοξενία είναι μόνο μερικοί βασικοί τομείς που επηρεάζονται. Είναι ακόμα πιο περίεργο για μένα ότι ως ανθρωπότητα συμφωνήσαμε να είμαστε οικονομικοί εταίροι ο ενός του άλλου, αλλά όχι γειτονικοί φίλοι. Είναι σαν να βλέπουμε μέρος του κάθε ατόμου, αυτό που μας ταιριάζει και όχι το σύνολο. Είναι εντάξει να εκτιμάμε ο ένας τον άλλον ως καταναλωτές με οικονομικούς όρους, αλλά φαίνεται λιγότερο σημαντικό να εκτιμάμε ο ένας τον άλλον ως ανθρώπινα όντα, βλέπετε ότι αυτό δεν είναι εμπορεύσιμο, αλλά κυρίως ένας λόγος για να σπαταλάμε τα χρήματα των φορολογουμένων στα νοσοκομεία που τα ίδια δεν παράγουν περισσότερα χρήματα. Μέσα σε αυτό το σύστημα ολόκληρη η υγεία και η κοινωνική φροντίδα είναι βάρη που πρέπει να ελαχιστοποιήσουν τις δαπάνες τους, όπως ένας φτωχός συγγενής. Χωρίς να θέλω να απλοποιήσω τα πράγματα, από τη δική μου άποψη το πρόβλημα είναι απλό και σαφές: είμαστε αφοσιωμένοι σε ένα τεχνητό σύστημα και ως τέτοιο προοριζόταν πάντα να αποτύχει. Όταν τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν αρχικά, αντιπροσώπευαν μια αξία, ήταν μόνο μια αναπαράσταση, όχι ένα πραγματικό πράγμα, ένα κατασκεύασμα, ένας μεσολαβητής για να εξυπηρετήσει έναν συγκεκριμένο σκοπό. Η εξουσία και οι αξίες ήταν πολύ πιο σημαντικές εκείνες τις μέρες ως πηγή νοήματος. Τα χρήματα οικειοποιούμενα το νόημα το μεταμορφώθηκαν στο καλύτερο ναρκωτικό. Όλοι έριξαν τον εαυτό τους στη μάχη των χρημάτων για να κερδίσουν αυτό το ευχάριστο συναίσθημα της 'απόκτησης'. "Κατέχω, επομένως υπάρχω" θα έλεγε πιθανώς σήμερα ο Καρτέσιος. Γίναμε εμμονή με την ιδιοκτησία των πραγμάτων, έγιναν το ίδιο το νόημα και ως δια (καλά χτισμένης) μαγείας, η ζωή μας συρρικνώθηκε στον υλισμό και ξεχάσαμε τις αξίες, την ανθρωπότητα, τον Θεό, την ψυχή, τη μεταθάνατον ζωή. Νοιαζόμαστε σχεδόν αποκλειστικά για την άμεση ικανοποίηση του εδώ και τώρα. Σίγουρα, δεν υπονοώ ότι πρέπει να αποφεύγουμε τις απολαύσεις και να ζούμε χωρίς υλικά αγαθά υπέρ ενός επερχόμενου παραδείσου, αλλά η αίσθηση μου είναι ότι βιώνουμε μια βαθιά ηθική και αξιακή κρίση. Πιστεύω ότι το κύριο κύριο κίνητρο ενός ανθρώπου είναι το νόημα. Επιλέγουμε και κάνουμε κάτι γιατί έχει σημασία για εμάς. Πηγαίνουμε σε μια επαναλαμβανόμενη εργασία κάθε μέρα επειδή θέλουμε να θρέψουμε τις οικογένειές μας, τρώμε πράγματα επειδή μας αρέσει η γεύση τους, επιλέγουμε να κάνουμε συγκεκριμένες δραστηριότητες επειδή αισθάνονται καλά όταν τις κάνουμε, επιλέγουμε ακόμη και αντικείμενο εργασίας που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συμβάλλουν στον κοινωνικό ιστό στον οποίο είμαστε μέρος και αυτό μας δίνει μία ικανοποίηση. Πιστεύω ότι είναι στη φύση μας να θέλουμε να συμβάλουμε σε ένα σύνολο. Νομίζω ότι γνωρίζουμε βαθιά μέσα μας ότι είμαστε μέρος ενός συνόλου, αυτού της Δημιουργίας. Κάθε σύνολο για να είναι ολόκληρο περιέχει όλα τα αντίθετα, έτσι, είναι επίσης μέσα στη φύση μας να στρεβλώνουμε τα πράγματα και να θεωρούμε τα πάντα ως πιθανή απειλή, κάτι με το οποίο η ανθρωπότητα αγωνίζεται εδώ και αιώνες. Είναι πιθανόν η αιώνια μάχη της αγάπης και του φόβου. Αν παραδοθούμε στο αίσθημα του φόβου χωρίς προοπτική, τότε ξεχνάμε ότι ο φόβος δεν είναι πραγματικά εχθρός αλλά ένας άλλος τρόπος να γνωρίζουμε ότι αγαπάμε κάτι. Φοβόμαστε για τη ζωή μας, γιατί πραγματικά νοιαζόμαστε γι' αυτήν, φοβόμαστε το άγνωστο γιατί θέλουμε να υπάρχουμε στη βεβαιότητα, φοβόμαστε το διαφορετικό άλλο γιατί θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε μια αναλλοίωτη αίσθηση του εαυτού μας. Όλα τα πράγματα πάνω στα οποία είμαστε προσκολλημένοι ως σημαντικό για εμάς είναι εκεί. Μόλις καταλάβουμε ποιοί είναι οι φόβοι μας, τότε μπορούμε να τους απαντήσουμε με ενήλικο τρόπο σύμφωνα με τις υψηλότερες αξίες μας. Το έχω δει ξανά και ξανά δουλεύοντας στενά με ανθρώπους ότι παρά τον πόνο που μπορεί να έχουν περάσει ως παιδιά, εξακολουθούν να αγαπούν την οικογένειά τους και θέλουν να κάνουν ειρήνη με αυτήν. Διαπίστωση που με κάνει να πιστεύω ότι υπάρχουν υψηλότερα μαθήματα και αξίες που κρύβονται πίσω από συγκεκριμένες προσωπικές ιστορίες. Είναι ακριβώς το αντίθετο συναίσθημα πάνω στο οποίο το σημερινό μας σύστημα βασίζεται και απαιτεί από εμάς. Σε αυτό το σύστημα όλοι πρέπει να συνεχίσουμε να "αγωνιζόμαστε" μεταξύ μας για να έχουμε μια καλύτερη ζωή. Πρέπει όμως αναγκαστικά να είναι έτσι; Θα μπορούσε να υπάρξει ένας άλλος τρόπος να ζήσουμε μια δημιουργικά ελεύθερη, αλλά και αυτορυθμιζόμενη, ανθρωποκεντρική ζωή χωρίς την αυτοεπιβαλλόμενη δουλεία του χρήματος; Είμαστε τόσο πλούσιοι σήμερα, επιλέγοντας και πετώντας φαγητό, έχοντας πολυτελή αυτοκίνητα και διαμερίσματα, εξωτικές διακοπές και ούτω καθεξής. Την ίδια στιγμή είμαστε αρκετά φτωχοί πουλώντας όπλα για να σκοτώσουμε ο ένας τον άλλο, ανεχόμενοι παιδιά να πνίγονται σε ακτές, βασανίζοντας ανθρώπους που είναι διαφορετικοί, θέτοντας ανθρώπους σε κίνδυνο πράττοντας ανέυθυνα, αποφασίζοντας ποιός θα έχει περίθαλψη και παιδεία και ποιός όχι. Με αρκετή σιγουριά μπορώ να πω ότι ο θεός και ο διάβολος ζουν μέσα μας και μέχρι να τους επιτρέψουμε να μιλήσουν ο ένας στον άλλο και να αρχίσουν να εργάζονται από κοινού, τότε θα συνεχίσουμε να ζούμε χωριστά και βαθιά χαμένοι. Περιπτώσεις όπως η εξάπλωση ενός τέτοιου ιού, αποτελούν μια ευκαιρία για εμάς μπροστά στη θλίψη και την απώλεια, να αναθεωρήσουμε αυτό που έχει σημασία για εμάς. Ανεξάρτητα από το αν ο ιός δραπέτευσε από ένα εργαστήριο, σκόπιμα εξαπλώθηκε ή μεταφέρθηκε από ζώα, το κάλεσμα για μένα είναι το ίδιο: μακριά από τους αντιπερισπασμούς, να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας. Προσκαλώ όλους, ενώ κάθεστε άνετα στα σπίτια σας αυτές τις μέρες, να χρησιμοποιήσετε αυτό το κενό για να αναστοχαστείτε, γράψετε και να μιλήσουν ο ένας στον άλλο για τις αξίες σας, " τι είναι σημαντικό για εσάς στη ζωή σας;", "πόσο ικανοποιημένοι και ευθυγραμμισμένοι αισθάνεστε με τις αξίες σας;", "πώς φαντάζεστε μια ευχαριστημένη για εσας ζωή να μοιάζει;"Υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για να πλησιάσετε αυτή τη ζωή;". Μερικοί άνθρωποι θα κάνουν χρήση αυτής της ευκαιρίας και θα δημιουργήσουν κάτι από αυτό, ενώ άλλοι θα παραμείνουν σχεδόν ίδιοι. Και οι δύο επιλογές είναι θεμιτές, όπως και το ότι και οι δύο ομάδες θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν την επόμενη μέρα με ή χωρίς συναίνεση των αξιών τους. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να σταματήσει εμένα από το να ονειρεύομαι και να εργάζομαι προς το να περιβάλλομαι από φωτεινές και ήσυχες ψυχές που θέλουν να ζήσουν μια ζωή γεμάτη ελευθερία, χάρη, ευγνωμοσύνη και ιερότητα. Και αυτά δεν μπορούν να εξαγοραστούν. Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ Αναγνώστη,
Είναι αλήθεια ότι αυτές τις τελευταίες εβδομάδες αντιμετωπίζουμε μια παγκόσμια πρόκληση, τον κοροναϊό (Covid-19). Όπως οτιδήποτε άλλο από πνευματική άποψη, δεν είναι μόνο το εξωτερικό γεγονός αλλά και ο,τιδήποτε ερμηνέυουμε σε αυτό: τί νόημα έχει για εμάς και τί μαθαίνουμε από αυτό. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πως αντιδρούν οι άνθρωποι σε αυτήν την πρόκληση, μερικοί είναι απορροφημένοι με το φόβο και μαζεύουν απόθεμα για τα σπίτια τους προετοιμάζοντας για το χειρότερο, κάποιοι αδιαφορούν, κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται στο απυρόβλητο και συνεχίζουν να ζουν όπως θα ζούσαν κανονικά, κάποιοι άλλουν ψάχνουν πώς θα βγάλουν χρήματα από αυτό και ούτω καθεξής. Ένα πράγμα είναι αναμφισβήτητο: κάτι απειλητικό συμβαίνει και όλοι το αντιμετωπίζουμε με τους δικούς μας τρόπους. Η σκέψη για αυτόν τον ιό με πήγε αναπόφευκτα πίσω στην πρόκληση που αντιμετώπισα ακριβώς αυτή τη μέρα πριν από έξι χρόνια. Ένιωσα τώρα να ήταν μια καλή ευκαιρία να μοιραστώ αυτό το σημαντικό κομμάτι του ταξιδιού μου, όχι τόσο γιατί νιώθω οικεία και ασφάλεια για να το κάνω στο ευρύτερο κοινό, αλλά επειδή αισθάνομαι ότι μπορώ να το πω με τρόπο που ίσως γίνει τροφή για σκέψη για το πώς είναι να βιώνει κανελις μία σοβαρή απειλή και τι μπορεί να κάνει για αυτό. Αντιμετωπίζοντας μια απειλή σημαίνει ότι το 'καθεστώς' μας, ένα μέρος του εαυτού μας δηαλδή κλονίζεται και μπορεί να καταρρεύσει. Μια απειλή μπορεί να είναι μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια, ένας πόλεμος, η άσκηση βίας, μια απώλεια, ένα διαζύγιο και άλλα σοβαρά γεγονότα. Το Μάρτιο του 2014, αφού έλαβα ένα προειδοποιητικό μήνυμα από έναν γνωστό, πήγα να εξεταστώ για αφροδίσια νοσήματα και εφόσον σχεδόν πάντα έπαιρνα προφυλάξεις, δεν ανησύχησα πολύ. Τα αποτελέσματα με βρήκαν θετικό στον HIV. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ολόκληρος ο κόσμος μου κατέρρευσε μπροστά στα μάτια μου. Θεώρησα ότι καταστράφηκα και ότι ξαφνικά έγινα μέρος της ομάδας ανθρώπων που ήταν τότε στο μυαλό μου ως "καταδικασμένη" κατηγορία ανθρώπων, οι άνθρωποι που είναι εντελώς απρόσεκτοι, που κάνουν σεξ με παράλληλη χρήση ναρκωτικών και που συμμετάσχουν σε επικίνδυνες σεξουαλικές δραστηριότητες. Εγω ήμουν ένα καλά μορφωμένοι και "καλό'' παιδί που είχε την περιστασιακή "διασκέδαση" με διάφορετικούς συντρόφους. Δεν είχα ποτέ σοβαρά προβλήματα υγείας και δεν εξέθετα τον εαυτό μου συστηματικά σε καταστάσεις υψηλού κινδύνου για να κολλήσω κάτι. Ευτυχώς, σε αυτές τις πολύ δύσκολες πρώτες μέρες είχα καλούς φίλους, σύντροφο και την οικογένειά μου που με στήριξαν πολύ. Παρά τον φόβο πήρα το ρίσκο να αρχίζω σιγά σιγά να τους το αποκαλύπτω καθώς μου φαινόταν αφόρητο να το αντιμετωπίσω μόνος μου και σκέφτηκα ακόμα και να γίνω αυτόχειρας. Ο πόνος ήταν τεράστιος και ευτυχώς μαζί με τον θεραπευτή μου άρχιζα να επεξεργάζομαι τα συναισθήματά μου και να προσπαθώ να καταλάβω τι συνέβαινε. Έκλαψα πάρα πολύ θρηνόντας τη μόνιμη απώλεια της καλής υγείας μου, για την ντροπή και τις ενοχές που ένιωθα ότι έχω κάνει κάτι κακό στον εαυτό μου και πληρώνα το τίμημα, για τις μελλοντικές απορρίψεις που θα αντιμετώπιζα από πιθανούς συνεργάτες που δεν θα με δεχόντουσαν για αυτό που είχα, για όλα τα άσχημα σχόλια από ανθρώπους κ.ά. Ταυτόχρονα, τα πράγματα άρχισαν να βγάζουν κάποιο νόημα. Πράγματι, έκανα κάτι "λάθος" πριν από αυτό, αλλά αυτό δεν ήταν το σεξ χωρίς προφύλαξη - αυτή η κατηγορία πέρασε γρήγορα, καθώς πολλοί στρέιτ και γκέι φίλοι, μου αποκάλυψαν στη συνέχεια ότι και οι ίδιοι είχαν κάνει σεξ χωρίς προφύλαξη και, ευτυχώς, δεν είχαν προσβλήθεί από τον ιό. Κάθε άτομο αποδίδει τα δικά του νοήματα στα γεγονότα (συμπεριλαμβανομένης της αιτίας μιας ασθένειας) που συμβαίνουν στους ίδιους και στον κόσμο. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ιατρική εξήγηση των αιτίων του καρκίνου, για παράδειγμα, και, ακόμα, οι άνθρωποι δεν αλλάζουν διατροφικές και συναισθηματικές, για παράδειγμα, συνήθειες κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία τους, χάνοντας πραγματικά την ευκαιρία να καταλάβουν τι μπορεί να είναι εκτός ισορροπίας στην συναισθηματική, ψυχική και πνευματική τους υγεία. Φάνηκε ότ δεν ήθελα να χάσω αυτή την ευκαιρία. Ήξερα ότι υπήρχε λόγος που προσβλήθηκα από τον ιό, δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι που ήξερα και θα μπορούσαν να είχαν κολλήσει, δεν κόλλησαν τελικά. Η αιτία για μένα ήταν ένα χρόνιο μίσος για τον εαυτό μου. Ο ιός ήταν μια εκδήλωση της επιθυμίας μου για θάνατο. Θυμάμαι ακόμα να προσεύχομαι να πεθάνω πριν από τον ιό επειδή δεν ένιωθα άξιος να ζήσω. Ταυτόχρονα, για να αισθάνομαι ασφαλής στον κόσμο, είχα δημιουργήσει μια μακρινό και αλαζονικό προσωπείο που ήταν ψυχρό, συχνά κακό και απεχθές πρός τους άλλους. Ήμουν απόλυτα ευάλωτος τότε και άρχισα να το συνειδητοποιώ μόνο όταν ο θάνατος κοιτώντας με στα μάτια μου λέει: "τώρα έχεις δύο επιλογές, είτε να παραδοθείς σε μένα, όπως το ήθελες ή θα αρχίσεις από τώρα να φροντίζεις τον εαυτό σου". Επέλεξα το τελευταίο. Ταπεινωμένος και βαθιά πληγωμένος για την αλαζονεία μου έπρεπε να επιστρέψω και να οικοδομήσω μια νέα ζωή. Αυτή η ζωή περιλάμβανε μια μεγάλη ευθύνη και δέσμευση να αλλάξω τον τρόπο ζωής μου και να αρχίσω να αγαπώ τον εαυτό μου περισσότερο. Σίγουρα, για να τον αγαπήσω, έπρεπε να αρχίσω να τον βλέπω από μια διαφορετική οπτική γωνία και να αρχίσω να εκτιμώ το ποιος ήταν, όχι για κάτι περισσότερο ή λιγότερο από αυτό. Αυτή η διαδικασία με έκανε και συνεχίζει να με κάνει και σήμερα πιο καλό άνθρωπο, καλύτερο και πιο αποτελεσματικό θεραπευτή και γενικά 'πλουσιότερο' άνθρωπο, επειδή τώρα νιώθω ότι μπορώ να καταλάβω και να 'αγκαλιάσω' καλύτερα τις δικές μου πληγές και των άλλων, τώρα νιώθω πιο ολόκληρος και λιγότερο 'τυλιγμένος' στο φόβο, τώρα μπορώ να είμαι πιο ευάλωτος και να ζητάω βοήθεια, τώρα ξέρω ότι, τουλάχιστον, σε φυσικό επίπεδο, δεν είμαι άτρωτος και κανένας άνθρωπος δεν είναι άτρωτος, τώρα είμαι πιο δυνατός για να προφυλάξω τον εαυτό μου και τους άλλους, τώρα ξέρω καλύτερα τί είναι και τί δεν είναι σημαντικό για μένα, τώρα μπορώ να συγχωρήσω τον εαυτό μου και τους άλλους πιο εύκολα, τώρα έχω μάθει να μην ντρέπομαι και να είμαι ελικρινης απέναντι σε εμένα και στους άλλους και η λίστα των μαθημάτων ολοένα και μεγαλώνει. Τώρα που η ανθρωπότητα έχει άλλη μια διάγνωση που απειλεί τα παιδιά της, θα ήθελα να προτείνω από το δικό μου ταξίδι, να στρέψουμε την προσοχήμας προς τα μέσα και να κοιτάξουμε το προσωπικό και συλλογικό μας νόημα. Τα πράγματα δε συμβαίνουν τυχαία. Αυτός ο ιός είναι εδώ για να μας διδάξει κάτι, μόνο αν επιλέξουμε να το ακούσουμε. Τώρα που πρόκειται να έχουμε αρκετό χρόνο μέσα στα σπίτια μας, ας το χρησιμοποιήσουμε για να κοιτάξουμε τους εαυτούς μας στα μάτια και να ρωτήσουμε: "Είσαι ευτυχισμένος; Τι σε κάνει ευτυχισμένη;"Από όλα τα πράγματα γύρω σου, τι είναι αυτό που πραγματικά έχει σημασία για εσένα;", "Υπάρχει κάτι που λείπει από τη ζωή σου;", "Τι είναι αυτό που πραγματικά σε ενδιαφέρει;", "Αισθάνεσαι ότι αγαπάς τον εαυτό σου και τους άλλους γύρω σου αρκετά;", "Δείχνεις πραγματικά τα συναισθήματά σου, τον εαυτό σου και όλα τα χρώματα σου στον κόσμο;". Μερικές φορές δεν υπάρχει εύκολος τρόπος απόκτησης ενός μαθήματος ζωής και μερικές από αυτές τις ερωτήσεις μπορεί να έχουν οδυνηρές αλλά ειλικρινείς απαντήσεις. Ο φυσικός θάνατος δεν είναι το τέλος του ταξιδιού, αλλά ο περιορισμός της ψυχής μπορεί να βιώνεται ως αδιέξοδο. Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Στο προηγούμενο άρθρο συζήτησα του ρόλους του παιδιού, γονέα και ενήλικα σε σχέση με τις προσδοκίες και τα όνειρα που έχει ο καθένας και πώς συνεργάζονται ή όχι για να τα πετύχουν. Έμεινα όμως με την αίσθηση ότι δε συζήτησα αρκετά τη σημασία του να έχει κανείς όνειρα και να τα επιδιώκει ή να τα απορρίπτει. Θεωρώ τη συζήτηση πολύ σημαντική μετά τα πρόσφατα γεγονότα με την εξάπλωση ενός ιού και τα επεισόδια με μετανάστες στην Ελλάδα εξηγόντας το γιατί. Χρησιμοποιώ τον όρο 'όνειρα' εδώ για να συμπεριλάβω όλες εκείνες τις επιθυμίες, τα 'θέλω', τα μ'αρέσει' που μας οδηγούν, τον καθένα χωριστά να ακολουθήσουμε συγκεκριμένες σπουδές, επάγγελμα, τόπο διαμονής, τρόπο ζωής, χόμπι, συντρόφους κλπ. Είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε, είτε όχι, οποιαδήποτε επιλογή κάνουμε βασίζεται πάνω σε μία αξία μας. Υπάρχει λόγος γιατί επιλέγουμε το τάδε πράγμα έναντι του δείνα, όπως υπάρχει λόγος που τα μαλλία του καθενός έχουν συγκεκριμένο χρώμα και σχήμα (γονιδιακές επιλογές). Είναι αλήθεια πώς δεν επιλέξαμε τα γονίδια μας, αλλά μας μεταφέρθηκαν από τις προηγούμενες γενιές και αποτελούν τη βάση της υλικής μας σώματος. Το ίδιο μπορεί να πούμε και για τις συμπεριφορές που γνωρίσαμε και οικειοποιηθήκαμε μέσα στα περιβάλλοντα που μεγάλωσε ο καθένας μας- αυτό που ο R. Dawkins ονόμασε 'μιμίδια' κατ' αντιστοιχία των γονιδίων-. Πολλές από αυτές τις συμπεριφορές ή την αντίδρασή μας σε αυτές, τις έχουμε υιοθετήσει αυτόματα χωρίς πιθανόν να τις έχουμε συνειδητοποιήσει με αποτέλεσμα να μην αντιλαμβανόμαστε ακριβώς τους λόγους για τους οποίους τις κάνουμε, αφού τους έχουμε μάθει ως δογματικούς κανόνες και δεν τους έχουμε επαναπροσδιορίσει. Είναι σαν να είμαστε πάνω σε ένα τρένο που κινείται σε σπασμένες ράγιες και να μην ξέρουμε ότι υπάρχουν ίσιες ράγιες γιατί δεν τις έχουμε δεί ποτέ. Σε ένα βαθμό, λοιπόν, περιφερόμαστε όλοι σαν μονόφθαλμοι γιατι είμαστε κάπως γνώστες της αντίληψης που έχουμε εμείς για τον κόσμο βάση του τί ξέρουμε για αυτόν και όχι απαραίτητα το πώς πραγματικά είναι. Μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό να ακούμε μία ιστορία στην τηλεόραση παρουσιασμένη από κάποιον από το να είμαστε μπροστά εκεί που διαδραματίζεται η ιστορία. Ανεξάρτητα από το πού πηγάζουν τα όνειρά μας, ποιός δηλαδή κατασκεύσε τις ράγες (που αγγίζει μεταφυσικά ερωτήματα), έχουμε πάντα την επιλογή, εφόσον τα αντιληφθούμε, να τα ακολουθήσουμε ή όχι, να επισκευάσουμε δηλαδή τις ράγες, να αλλάξουμε τρένο ή να παραμείνουμε εκεί που είμαστε. Από τη στιγμή που συνειδητοποιήσουμε ότι μπορεί να υπάρξει και ένας διαφορετικός, ίσως πιό 'ίσιος' τρόπος ταξιδιού, τότε μπορεί να ακολουθήσουμε το δρόμο της αυτογνωσιας που από τη στιγμή που ξεκινά, αποτελεί μια σύνθετη και ατελείωτη διαδικασία όσο ατελείωτος είναι και ο εαυτός μας. Εάν θεωρήσουμε ότι ο εαυτός μας είναι δεκα πράγματα, τότε το ταξίδι μας θα έχει δέκα στάσεις, εάν θεωρήσουμε ότι έχει άπειρα πράγματα, τότε ίσως και να έχουμε άπειρες στάσεις. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να επιλέξουμε, θα έχουμε συνέπειες και εσωτερικά και εξωτερικά. Για παράδειγμα, εάν συμπεριφερόμαστε μόνο εγωιστικά στις σχέσεις μας, μην ακούγοντας και ικανοποιώντας τις ανάγκες των άλλων, τότε μπορεί οι άλλοι να πάρουν απόσταση από εμάς γιατί δε θα θέλουν μόνο να δίνουν, αλλά και εμείς θα χάσουμε την ευκαιρία να νιώσουμε την ικανοποίηση του να δώσουμε κάτι σε κάποιον με ανιδιοτέλεια που φέρνει και ευχαρίστηση. Σύνθετες κοινωνικές διεργασίες μας οδήγησαν στη δημιουργία των νεοφιλελεύθερων, καπιταλιστικών κοινωνιών που ζούμε σήμερα, οι οποίες είναι χτίσμένες πάνω σε μία αίσθηση εαυτού γύρω από το 'εγώ', από μία δηλαδή συγκεκριμένη ταυτότητα. Εγώ ο άντρας ή η γυναίκα, εγώ της μίας ή της άλλης χώρας, εγώ ο στρέιϊτ ή ο γκέϊ, εγώ ο πιστός της μίας ή της άλης θρησκείας, εγώ ο πλούσιος ή ο φτώχος, εγώ ο δυνατός ή ο αδύναμος κλπ. Αυτή η διάζευξη υποδηλώνει αυτό που είμαι και αυτό που δεν είμαι και που αναγκαστικά θα είναι κάποιος άλλος και αυτός ο άλλος θα είναι αντίθετά μου. Εάν σε αυτό το σχήμα προσθέσουμε και την εξουσία ή όχι που μπορεί να διαθέτει κάθε φορά ένας συγκεκριμένος συνδυασμός ταυτοτήτων (π.χ. γυναίκα ελληνίδα λεσβία), τότε καταλαβαίνουμε την επίδραση που μπορεί να έχουν οι ισχυρές ταυτότητες στις μικρότερες. Η ίδια διαδικασία συμβαίνει και εσωτερικά ως αντίγραφο της εξωτερικής πραγματικότητας. Η αυτοπεποίθηση, η σιγουριά και η θεωρούμενη δύναμη ανταμοίβονται καλύτερα από την ανασφάλεια, την αβεβαιότητα και τη θεωρούμενη αδυναμία. Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου χώρος και χρόνος για κάποιον σήμερα να ταξιδέψει σε νερά αβέβαια προκειμένου να ανακαλύψει καινούργιες χώρες. Οι χώρες οι πλούσιες, οι μεγάλες, οι σίγουρες, αν και κορεσμένες, γέρικες και σαθρές, έχουν ήδη ανακαλυφθεί. Είναι πολύ ριψοκίνδυνο να τις αποδομήσει κάποιος ψάχνοντας να δημιουργήσει κάτι καινούργιο με αβέβαιες συνέπειες, γιατί απο αυτήν την οπτική γωνία, είναι καλύτερα να μένει κανείς στις σπασμένες ράγες από το να καταλήξει να μην έχει καθόλου ράγες. Από αυτήν την οπτική γωνία, τα όνειρα θα περικλείονται πάντα από αυτή τη μαύρη σκόνη της αβεβαιότητας και του φόβου του αγνώστου. Κι όμως, με τα όνειρα ως κίνητρο δημιουργίας ήταν που καταφέραμε ως ανθρώπινο είδος να εξελιχθούμε και να φτάσουμε στη θέση που έχουμε σήμερα. Έτσι διαρκώς φανταζόμασταν διάφορες πιθανότητες και κάποιες από αυτές τις υλοποιούσαμε, εκπληρώνοντας έτσι μία αξία, μία επιθυμία, τα θεμέλια δηλαδή πάνω στα οποία χτίστηκε το όνειρο. Και τα πήγαμε πολύ καλά. Καταφέραμε να αξιοποιήσουμε τον πλούτο ενός ολόκληρου πλανήτη και να πετύχουμε επίπεδα ποιότητας ζωής που πρίν από κάποιες δεκάδες χρόνια θα φάνταζαν ασύλληπτα. Δημιουργήσαμε σύνθετες παραγωγικές κοινωνίες, συστηματική γνώση και έρευνα, επιλύσαμε προβλήματα υγείας, διευκολύναμε μετακινήσεις και μεταφορές και τόσα άλλα. Επειδή όμως οι προκλήσεις στην εξέλιξη δεν τελειώνουν ποτέ, το ερώτημα πάντα θα είναι παρόν: 'Πώς ονειρευόμαστε την επόμενη μέρα του ανθρώπινου είδους;' Θέλουμε να συνεχίσουμε να κερδοφορούμε από την ασθένεια και το φόβο του άλλου; Θέλουμε να συνεχίζουμε να καταδικάζουμε και μερικές φορές ως το θάνατο ανθρώπους που η κατάστασή τους αποτελεί λογική συνέπεια της δικής μας παράλογης απληστίας και δύναμης; Θέλουμε να συνεχίσουμε να κακοποιούμε το χέρι που τόσο γενναιόδωρα μας θρέφει και μας συντηρεί για χιλιετίες τώρα; Θέλουμε να συνεχίσουμε να βασανίζουμε ανθρώπους επείδη τόλμησαν να μας δείξουν ότι υπάρχει και διαφορετικός τρόπος ύπαρξης από αυτόν που επιλέξαμε εμείς; Θα συνεχίσουμε να προσποιούμαστε πως όλα αυτά δε συμβαίνουν επειδή δε συμβαίνουν σε εμάς τους ίδιους; Όσο προχωρώ στο δικό μου ταξίδι στη ζωή, καταλαβαίνω όλο και πιό βαθιά πώς το όνειρο του καθενός είναι στενά συνδεδεμένο με το όνειρο του άλλου και τα συλλογικά μας όνειρα. Το όνειρο το δικό μου επηρεάζει και επηρεάζεται από το όνειρο του άλλου και μπορεί να γίνει και εφιάλτης. Ως είδος είμαστε μια παγκόμσια οικογένεια- με πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά αλλά οικογένεια- που ζεί ανάμεσα σε μακρινά ξαδέρφια (ζώα) και είναι ένα με το περιβάλλον στο οποίο ζεί (τρέφεται, κατοικεί κλπ). Κάθε όνειρό μας σχετίζεται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο με τον άλλο γιατί του απευθύνεται, κανείς δε δημιουργει στο κενό. Δημιουργούμε αγαθά και υπηρεσίες (τρόφιμα, τέχνη, διασκέδαση, αναψυχή κλπ) για να τα 'αγοράσει' κάποιος, άρα ο πωλητής χρειάζεται τον πελάτη και ανάποδα. Άρα πωλητής και πελάτης έχουν την ίδια δύναμη και ευθύνη ως προς την συναλλαγή. Αν και πώς τη χρησιμοποιούν, είναι μία άλλη ιστορία. Το ίδιο ισχύει και για κάθε ιδιότητά μας, ένα κράτος χρειάζεαι τους πολίτες και το περιβάλλον του υγιή και ενεργά και αντίστροφα, μια ήπειρος χρειάζεται τις χώρες που την αποτελούν και συλλήβδην χρειαζόμαστε τον πλανήτη στον οποίο ζούμε και μας χρειάζεται και εκείνος. Θεωρώ ότι ήρθε σίγουρα η ώρα να επανεξετάσει ο καθένας τα όνειρά του και να δεί πόσο πραγματικά περιέχουν τον ίδιο και δεν είναι αυτά που έχει μάθει για δικά του, πόσο περιέχουν τον άλλο γιατί αυτός θα μας θυμίζει πάντα αυτό που δεν ξέουμε μέσα μας και πόσο περιέχουν τον κόσμο γιατί χωρίς αυτό δεν θα υπάρχουμε. Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Όπως πάντα το γράψιμό μου προέρχεται από προσωπικά βιώματα και εμπειρική παρατήρηση. Σ' αυτό το κείμενο θέλω να ανοίξω κάπως μία μεγάλη συζήτηση για τη θέση που παίρνει κανείς απέναντι στο αν και πώς ονειρεύεται και εννοώ τα όνειρα που κάνει κάποιος όντας ξύπνιος. Στη ψυχοθεραπεία υπάρχουν (τουλάχιστον) τρείς εσωτερικές θέσεις/καταστάσεις από τις οποίες λειτουργούμε σε σχέση με τον εαυτό μας και τους άλλους. Η θέση του παιδιού, του γονέα και του ενήλικα. Κάθε θέση δεν είναι από μόνη της καλή ή κακή και μπορεί να αλλάζει μέσα στο χρόνο. Τα αρχικά μοτίβα αυτών των θέσεων τα μαθαίνουμε συνειδητά η ασυνείδητα, φυσικά πού αλλού, βιωματικά στην παιδική μας ηλικία. Έτσι μπορεί να έχουμε 'εγγράψει' και να συμπεριφερόμαστε σαν ένα άπλειστο ή μοναχικό ή φοβισμένο κ.ά. παιδί και έναν απόντα ή αυστηρό ή καταπιεσμένο ή φοβισμένο ή ευθυνόφοβο κ.ά. γονέα. Καθώς μεγαλώνουμε ηλικιακά 'αναγκαζόμαστε' με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο να 'πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας' και έτσι αναπτύσσουμε έναν ακόμα ρόλο, αυτόν του ενήλικα. Θεωρητικά η ειρηνική συνύπαρξη και η συνεργασία και των τριών καθιστά έναν άνθρωπο λειτουργικό που μπορεί να παίρνει αποφάσεις, να δημιουργεί σχέσεις, να κάνει μια δουλειά και να έχει δραστηριότητες που τον ενδιαφέρουν, να διαχειρίζεται δυσκολίες και γενικά να έχει μια ζωή που τον ικανοποιεί και μπορεί να την εξελίξει εάν θέλει. Καθεμιά από αυτές τις θέσεις εξυπηρετεί κάποιο βασικό πλαίσιο λειτουργίας θα λέγαμε. Το παιδί είναι αυτό που θέλει, που δε γνωρίζει περιορισμούς, όρια και κοινωνικές συμβάσεις, που έχει ξεγνοισιά και είναι αυθόρμητο, που συνεχώς ανακαλύπτει και ενδιαφέρεται για κάτι καινούργιο, που έχει έντονα και ατόφια συναισθήματα και τα εκφράζει και που εξαρτάται από κάποιον άλλο γιατί ακριβώς δε ξέρει τον κόσμο. Ο γονέας είναι αυτός ο άλλος που έχει την ευθύνη του παιδιού άρα και ορίζει τα 'πρέπει', είναι αυτός που αποφασίζει, που μαθαίνει στο παιδί τους κανόνες και τους περιορισμούς του κόσμου ώστε να επιβιώσει μέσα σε αυτόν, που γνωρίζει και έχει τον τρόπο να διαχειρίζεται πράγματα και να προχωρά. Με έναν τρόπο παιδί και γονεάς αλληλοπροσδιορίζονται, είναι σαν να μην υπάρχει ο ένας χωρίς τον άλλο και ο ένας να χρειάζεται τον άλλο για να υπάρξει. Η τρίτη θέση, αυτή του ενήλικα λειτουργεί σαν την 'υπερταυτότητα', την κατάσταση δηλάδή εκείνη όπου το παιδί και ο γονέας έρχονται μαζί για να διαπραγματευτούν τα 'θέλω', τα 'πρέπει' και τις αξίες τους, τα 'τί' και τα 'πώς' τους, τα 'ναί' και τα 'όχι' τους, το 'παρών' και το 'μέλλον' τους. Το παιδί μπορεί να θέλει να παίζει συνέχεια, έξω, επικίνδυνα, χωρίς σταματημό και επίγνωση και μπορεί να κάνει πολλά για να τα πετύχει αυτά και ο γονέας του απαντά με κανόνες και περιορισμούς, με τις ευθύνες, τις υποχρεώσεις και τα προβλήματα της ζωής, με τη δυσκολία της επιβίωσης και με το ρεάλισμο και την ωμότητα της ζωής. Κάπου αργότερα εμφανίζεται και ένας ενήλικας που προσπαθεί να βγάλει άκρη μεταξύ των δύο και να 'διοικήσει' κάπως τη ζωή του ανθρώπου αυτού ως προς κάποια κατεύθυνση. Κάπου επίσης εκεί εμφανίζονται ως 'από μηχανής' θεός και τα όνειρα, οι κρυφές ή φανερές δηλαδή βαθιές επιθυμίες κάποιου για το τί τον ενδιαφέρει, τί του αρέσει, τί θέλει να δημιουργήσει στη ζωή του που, φυσικά, μπορεί να αλλάζουν μέγεθος και σημασία από περίοδο σε περίοδο. Σε κάθε περίπτωση αποτελούν το 'οξυγόνο' μας, το νόημά μας, την κινητήριο δύναμη πάνω στην οποία μεταφέρουμε τη ζωή μας από στιγμή σε στιγμή και από πράξη σε πράξη. Έχω δεί ανθρώπους ξανά και ξανά να χάνονται στην καθημερινότητα της ζωής και να διάγουν μία ζωή χωρίς κατεύθυνση, χωρίς μεγάλη ικανοποίηση, χωρίς κανένα σημαντικό στόχο για εκείνους όποιος και να είναι αυτός, με δυσκολία στο να νιώσουν ότι πραγματικά πέτυχαν κάτι που ήθελαν γιατί, τουλάχιστον σε ένα επίπεδο, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει. Έχω δεί τους ίδιους ανθρώπους να ταλαιπωρούνται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο γιατί παιδί, γονέας και ενήλικας βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση χωρίς ουσιαστική επίλυση της. Άλλες επιθυμίες έχει το παιδί, άλλους κανόνες προσπαθεί να επιβάλλει ο γονέας και ο ενήλικας (εσωτερικά πάντα) προσπαθεί εξουθενωμένος να διατηρήσει τη λειτουργικότητα του ατόμου παρά το χάσμα μεταξύ των άλλων δύο. Τις περισσότερες δε φορές όλη αυτή η διαδικασία είναι ασυνείδητη άρα και μη ελέγξιμη, γιατί τα μοτίβα τα οποία έχει υιοθετήσει κάθε θέση (π.χ. ενοχικό παιδί, κακοποιητικός γονέας κλπ) λειτουργούν τόσο αυτόματα που το άτομο δεν αναγνωρίζει καν από ποιά θέση λειτουργεί. Έχω δουλέψει θεραπευτικά με ανθρώπους που άλλο ονειρευόταν το παιδί μέσα τους να κάνουν και επειδή ο φυσικός και εσωτερικός τους γονιός δεν τους το επέτρεψε, δεν το έκαναν ποτέ και έτσι δεν εκπλήρωσαν αυτήν τους την επιθυμία που μπορεί να τους είχε οδηγήσει σε μία τελείως διαφορετική ζωή. Αν ο ενήλικας δε θρηνήσει και αποδεχτεί αυτήν την απώλεια (και όλες τις πιθανές άλλες που προκύπτουν από το ίδιο χάσμα), τότε θα ζεί με την άλυτη 'οδύνη' που μπορεί να μεταφέρεται σε άλλα πράγματα, όπως ανικανοποίητες σχέσεις κ.ά. Η ζωή εμπεριέχει άπειρες πολυπλοκότητες όση και απλότητα. Όταν οι γονείς ενός ανθρώπου δεν είναι οι ίδιοι αρκετά ενήλικες για να δείξουν και αυτόν τον δρόμο στα παιδιά τους, τότε πώς περιμένουμε τα παιδιά τους να διαθέτουν μια τέτοια 'ισορροπημένη' φωνή που θα οδηγεί τον άνθρωπο προς την εκπλήρωση των ονείρων του; Η απουσία ή η αδυναμία της θέσης του ενήλικα είναι ιδιαίτερα εμφανής και προβληματική σε κοινωνίες όπως η ελληνική όπου γονείς και παιδιά πολύ συχνά δεν ενηλικώνονται ποτέ γιατί δε στέκονται αρκετά μακριά σε (ψυχολογική και όχι μόνο) απόσταση από τον άλλο για να βγουν από τον αντίστοιχο ρόλο, άρα δεν αφήνουν και εσωτερικά χώρο στην 'αντίθετη' θέση. Οι γονείς θεωρούν τους εαυτούς τους συνεχώς γονείς υπονοώντας μια διαρκή θέση εξουσίας αλλά και απόκρυψης του εσωτερικού τους παιδιού και τα παιδιά θεωρούν τους εαυτούς τους συνεχώς παιδιά που χρειάζονται συνεχώς κάποιον άλλο ΄δυνατότερο' και γνώστη δίπλα τους για να ανταπεξέλθουν στη ζωή συνεχίζουντας ταυτόχρονα να διαπράττουν τις σκανταλιές τους χωρίς συνέπειες. Μια συνεχιζόμενη τέτοια νοοτροπία σε επίπεδο κοινωνίας δημιουργεί ένα αυτοναφορικό, άρα και βαθιά προβληματικό σύστημα, γιατί παρατηρούνται στην 'ενηλικίωση' παιδιά να λειτουργούν ως γονείς και γονείς να λειτουργούν ως παιδιά χωρίς να έχουν επίγνωση ότι το κάνουν με αποτέλεσμα την πολύ αργή εξέλιξής της κοινωνίας προς μία κατεύθυνση γιατί η δυναμική αυτή κρατάει τους πάντες 'δεμένους', σχεδόν στατικούς. Όταν κάποιος παίρνει πραγματικά το ρίσκο να κοιτάξει τον εαυτό του και την κοινωνία που ζεί στα μάτια μαζί με τα όνειρα και τους εφιάλτες τους, τη σιγουριά και την ευαλωτότητα τους, το φώς και το σκοτάδι τους, τότε ενδέχεται να ανοίξει ένας νέος δρόμος συνύπαρξης όπου η κατανόηση και η αγάπη για όλα τα κομμάτια ενός ανθρώπου, μπορούν να επεκταθούν σε όλες τις μορφές ύπαρξης. Ο πραγματικός ενήλικας είναι ένας ελεύθερος άνθιρωπος που μέσα και πέρα από τις κοινωνικές συμβάσεις κάνει μια ζωή που εκπληρώνει ή διαπραγμετεύεται τις αξίες και τα όνειρά του σε αρμονία με το περιβάλλον γύρω του γιατί κοινή ύλη και κοινή πορεία κάνουμε ως είδος. Έτσι, ο ελεύθερος αυτός ενήλικας μπορεί να παίρνει δύσκολες αλλά ωφέλιμες αποφάσεις και μπορεί να τις στηρίζει, μπορεί να τολμά να δείχνει το ποιός πραγματικά είναι, μπορεί να σέβεται τον άλλο ακόμα και αν διαφωνεί, μπορεί να αγαπά και να εκτιμά τον εαυτό του και κάτι διαφορετικό, μπορεί να ονειρεύεται να δημιουργήσει αυτό που φαντάζει άπιαστο. Όσο μου επιτρέπουν τα δικά μου σκοτάδια, θα ονειρεύομαι και θα δουλεύω για έναν τέτοιο 'εαυτό΄και έναν τέτοιο ελέυθερο κόσμο. Με αγάπη, Παναγιώτης |
Παναγιώτης ΓουμαλάτσοςΨυχοθεραπευτής, Transformational Coach και Archives
May 2020
Categories |
RSS Feed
