|
Αγαπητέ αναγνώστη,
Το παρόν κείμενο είναι εμπνευσμένο από πρόσφατα προσωπικά και δημόσια γεγονότα και αφορούν στις έννοιες θύτη και θύματος στο πλαίσιο της εξέλιξης των σημερινών κοινωνιών προς μια καινούργια ταυτότητα. Σε ένα βαθμό αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης μου δημοσίευσης όπου ξεκίνησα να γράφω για το συγκεκριμένο θέμα και δεν σκοπεύει στο να πείσει κανέναν για τίποτα αλλά, αν μπορέσει, να θέσει σκέψεις και ιδέες προς προβληματισμό. Όπως πολλοί γνωρίζουν πρόσφατα διεπράχθει στην Ελλάδα ένα ακόμα έγκλημα με θύμα ένα κορίτσι που θανατώθηκε επειδή οι δράστες δεν σεβάστηκαν την επιθυμία της. Αναμφίβολα πρόκεται για ένα σκληρό και απάνθρωπο έγκλημα προερχόμενο απο παθολογία. Πάντα σε αντίστοιχα εγκλήματα όπως στην επίσης πρόσφατη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου και έχοντας δουλέψει με ανθρώπους που έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα, έμεινα σαστισμένος με την απορία για το πώς μπορεί να φτάσει κάποιος στο απ-άνθρωπο εκείνο σημείο που θα επιτρέψει στον εαυτό του να ασκήσει βία και τελικά να αφαιρέσει μια άλλη ζωή (δεδομένου ότι δεν βρίσκεται ο ίδιος υπο την απελή να χάσει τη ζωή του). Τί είναι αυτό ακριβώς αυτό που επέτρεψε στους δύο νέους άντρες να κακοποιήσουν και να σκοτώσουν έναν άλλον άνθρωπο επειδή δεν έκανε αυτό που ήθελαν; Επίσης, γιατί συμβαίνουν τόσο συχνά τόσο στιγερά εγκλήματα; Παίρνοντας μια κάποια απόσταση απο το συγκεκριμένο έγκλημα συνειδητοποίησα ότι μάλλον μιλάμε για ένα ακόμα σύμπτωμα μιας κοινωνικής παθολογίας. Ας δούμε λίγο πώς διαχειριζόμαστε τη φύση πιά, όπου ως απόλυτοι κατακτητές τής έχουμε επιβληθεί σε καθε κομμάτι της, ποιά ζώα θα αναπτύξουμε για να φάμε και ποιά θα εξαφανίσουμε, ποιά φρούτα και λαχανικά θα φυτρώσουν πότε και πού, πώς θα καλυτερέψουμε τις συνθήκες ζωής μας αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον κ.ο.κ. Αυτό που κάποτε σε ένα βαθμό ήταν το σπίτι μας και τα ζώα οι συγκάτοικοί μας που φροντίζαμε και αγαπούσαμε επείδη σε ένα βαθμό κατανοούσαμε ότι είναι μέρος της αλυσίδας της ζωής (στον πλανήτη), τώρα του φερόμαστε αλαζονικά, σαν ένα κακομαθημένο, 'αχόρταγο' παιδί που βγάζει τα χούγια του και απλά ικανοποιεί τις όποιες επιθυμίες του σε βάρος του οποιουδήποτε. Διακρίνετε κάποια ομοιότητα με τα προαναφερθέντα εγκλήματα; Δεν είναι φυσικό επακόλουθο όταν κάποιος μαθαίνει να είναι δυνάστης σε ενα τομέα της ζωής του να επεκτείνει την επιβολή του και σε άλλους συμπεριλαμβανομένων και των 'αδύνατων μελών' της ίδιας του της 'οικογένειας'; Η γυναίκα, ο/η γκέι, ο/η μετανάστης, ο/η τοξικομανής, ο αδυναμος χαρακτήρας, ο άντρας και τόσες άλλες κατηγορίες ανθρώπων σε ενα εχθρικό κοινωνικό περιβάλλον γίνονται το αδύναμο γουρούνι, βόδι, σολωμός, κινόα, ανανάς κλπ και στα χέρια του εκάστοτε 'δυνατού' γίνονται το 'ευκολο' θύμα του οποίου την τύχη καθορίζει ο ίδιος. Είναι σαν να μεταφέραμε την ζούγκλα μέσα μας στις κοινωνίες και στον τρόπο ζωής μας. Καταφέραμε με κόπο και αίμα να αναδείξουμε τον εαυτό μας ως το ανώτερο ον του πλανήτη και οδεύουμε ολοταχώς προς την καταστροφή του και τη δική μας. Με τη βιομηχανική επανάσταση και τον τρόπο ζωής που δημιουργήσαμε μέσα από αυτήν κάνουμε εδώ και κάποιες δεκάδες χρόνια ένα τεράστιο ασύδωτο πάρτυ και αρχίζουμε και πληρώνουμε τον λογαριασμό. Μήπως ήρθε η ώρα να σκεφτούμε και να αποφασίσουμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε καλύτερα τα όποια 'λεφτά' μας έχουν μέινει; (Χρησιμοποιώ εδώ τον όρο λεφτά ως σύμβολο σε τί αποφασίζουμε να δώσουμε αξία και να επενδύσουμε) Το τί επιτρέπει σε ανθρώπους να εγκληματούν και να παραβιάζουν τα 'θελω' του άλλου με όποια μορφή και να γίνεται αυτό, το βρήκα σε δυο πράγματα, στην έλλειψη κατανόησης και στην έλλειψη αγάπης. Τα άκουσα και τα δύο σε ανθρώπους να κατηγορούν την κοπέλα για το ότι προκάλεσε και στο μίσος κατά των δολοφόνων. Άρα στην ταύτιση (έστω μερική) με το θύμα ή με τον θύτη. Στα δικά μου μάτια όσο δεν αναγνωρίζει ο καθένας την προσωπική του δυνατότητα ως θύτης και θύμα, ως ισχυρός και αδύναμος (με ο,τι αυτο συνεπάγεται, αναγνώριση λάθους, ζήτηση βοηθειας κλπ) και να αγαπήσει υπεύθυνα όλα αυτά τα μέρη, τότε τον άλλο ρόλο θα τον παίζει πάντα ο άλλος. Σε αυτό λοιπόν το θέατρο δεν θα υπάρχει σκηνοθέτης να οδηγήσει την 'ομάδα' σ ένα έργο αγάπης και εξέλιξης αλλά σ' ένα έργο πολέμου και καταστροφής. Μήπως ήρθε, λοιπόν, η ώρα να κοιτάξει ο καθένας βαθιά μέσα του και να απαντήσει ειλικρινά και υπεύθυνα σε ποιό έργο θέλει να παίξει και αν ανήκει σε μία ομάδα ανθρώπινου είδους ή πολλών; Δεν μπορούμε να επικαλεστούμε άγνοια πιά.. Τρόποι υπάρχουν. Με αγάπη, Παναγιώτης
0 Comments
Αγαπητέ αναγνώστη,
Η παρούσα δημοσίευση αντλεί απο έναν οικογενειακό καβγά και το ντόμινό του, την παρακολούθηση της εκδήλωσης 'I 'm positive' και κάποιες πρόσφατες συζητήσεις στο facebook. Και τα τρία γεγονότα ενεργοποίησαν μέσα μου δυνατά συναισθήματα και καθώς έχω την τάση να βρίσκω κοινές συνισταμένες στα πράγματα, ψάχνοντας, βρήκα κοινά θέματα που θα ήθελα να θίξω. Επιτρέψτε μου να μην αναφέρω λεπτομέρειες για τον οικογενειακό καβγά και για τις συζητήσεις στο facebook γιατί δεν έχω πρόθεση να μιλήσω για συγκεκριμένες καταστάσεις και βιώματα που αγγίζουν την ιδιωτική σφαίρα, αλλά μέσω απο τις εντυπώσεις μου απο την εκδήλωση 'Ι 'm positive' (που είναι απο μόνη της ενα δημόσιο γεγονός) θέλω να μιλήσω για τα θέματα που διέκρινα και στις τρεις περιπτώσεις. Τυχαία, λοιπόν, έμαθα για την εκδήλωση 'Ι 'm positive' στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών που αφορούσε την οροθετικότητα (ιό HIV) με ζωντανή συζητήση με έναν φορέα και τον μη οροθετικό συντροφό του, έναν άντρα που παίρνει την αγωγή PrEP για να μην κολλήσει τον ιό, έναν γιατρό και μια μητέρα. Συντόνισε η Έλενα Ακρίτα. Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στην πρόσφατη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Μία εμφανώς καλά προετοιμασμένη εκδήλωση με αρκετούς εθελοντές σε έναν μεγάλο και κεντρικό χώρο της Αθήνας με αρκετή προβολή και διαφημιστικά κονδύλια. Οι πλειοψηφία των παρευρισκομένων ήταν ομοφυλόφιλοι άντρες. Η συζήτηση διήρκησε μια ώρα (και μετά cocktail party!) και τα μηνύματα συγκεκριμένα: 'O hiv δεν είναι καταδίκη θανάτου πιά', 'Αφήστε τα παιδιά σας να σας εμιστευτούν', 'Μην φοβάστε να μιλήσετε γιατί έτσι θα αντιμετωπιστεί το στίγμα', "Δώστε χώρο στην αγάπη' κ.ο.έ. Μηνύματα που, φυσικά, ήταν εξαιρετικό να ακουστούν σε έναν τέτοιο χώρο 'κύρους', ο οποίος προς τιμήν του διέθεσε πολλά χρήματα για να πραγματοποιηθεί και να διαφημιστεί η εκδήλωση, αλλά που τα έχω ξανακούσει πολλά χρόνια πριν. Μεταξύ άλλων παρατήρησα ότι: 1. Δεν υπήρξε αντιπροσώπευση, ούτε και αναφορά σε οροθετικές γυναίκες και άλλες κατηγορίες οροθετικών π.χ.ναρκομανείς, αναφορά δηλαδή σε κάποια άλλη ομάδα και ίσως τα ιδιαίτερα προβλήματά της π.χ. περιπτώσεις εγκυμοσύνης. 2. Δεν υπήρξε κανενός είδους αναφορά στο πώς βιώνει ένας φορέας την διάγνωση, ποιές είναι οι σκέψεις, οι πρώτες μέρες, η ανακοίνωση σε άλλους, τα συναισθήματα, οι πιθανές απορρίψεις κ.λ.π. 3. Δεν υπήρξε καμιά αναφορά στο πώς η διάγνωση 'δένει' με τα ψυχολογικά/υπαρξιακά θέματα της συνολικής ζωής του φορέα πριν τη διάγνωση, γιατί δηλαδή κάποιοι άνθρωποι που δεν έχουν χρησιμοποιήσει προφύλαξη κολλάνε και κάποιοι άλλοι όχι; 4. Ενω έγινε αναφορά στην έλλειψη ψυχολόγων στις μονάδες, στην ίδια την εκδήλωση ψυχολόγος δεν υπήρξε, να αναφέρει έστω κάποια απο τα στάδια που μπορεί να περνάει ένας φορέας προς την αποδοχή της διάγνωσης. 5. Καμία αναφορά δεν έγινε στον ρατσισμό εντός της 'gay κοινότητας' προς τους φορείς καθώς και στα είδη/ περιπτώσεις ρατσισμού. Πληροφορήθηκα μετά την εκδήλωση ότι ο μαιευτήρας που επρόκειτο να παραστεί για να μιλήσει για την οροθετικότητα και την εγκυμοσύνη αρνήθηκε τελικά κατα τη διάρκει της καμπάνιας γιατί αισθάνθηκε στιγματισμένος. Παρά το γεγονός, καμία νήξη δεν έγινε για τις οροθετικές γυναίκες. Μετά το τέλος της συζήτησης και ενώ οι περισσότεροι παρευρισκόμενοι φωτογραφίζονταν και έλεγαν πόσο ωραία ήταν η εκδήλωση, εγώ είχα ανάμεικτα συναισθήματα. Απο τη μία χαρά που οργανώθηκε και πήγα σε μια τέτοια εκδήλωση στην Αθήνα- 'επιτέλους αρχίσαμε να μιλάμε' σκέφτηκα- και απο την άλλη θυμό και θλίψη (στενο-χώρια) σαν το παιδί που δεν το είχαν δεί και δεν το είχαν καταλάβει και ήθελε περισσότερη ουσία, περισσότερη αλήθεια, όχι μόνο το 'όλα καλά' γιατί φαντάζομαι ότι σχεδόν όλοι οι ομιλητές και οι παρευρισκόμενοι με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο έχουν βιώσει κάτι πιο επώδυνο απο αυτό που παρουσίασαν και για το οποίο δεν μίλησαν.. ...Όπως η μητέρα, η λαμπρή και τόσο πονεμένη κυ ρία Ρούλα που επέλεξε να υπαινιχθεί αλλά να μην μιλήσει για τον πιο βαρύ πόνο που έχει περάσει (όπως μου είπε μετά) που δεν ήταν η διάγνωση του ενός γιού της με hiv αλλά ο χαμός του άλλου της γιού, που ακόμα μετά απο πολλά χρόνια κουβαλάει την φωτογραφία του στην τσάντα της και την δείχνει με περηφάνια και συγκίνηση. Η συγκεκριμένη εκδήλωση χτίστικε επικοινωνιακά πάνω σε συγκεκριμένα 'θετικά' μηνύματα που σκιαγραφούν μια αισιόδοξη εικόνα με σκοπό να 'περάσουν' τα μήνυματα στα μέλη της κοινωνίας που φοβούνται να μιλήσουν και να αποδεχτούν κάτι τόσο ταμπού. Χωρίς να μειώνω τη σημασία των αισιόδοξων μηνυμάτων και της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, αμφιβάλλω αν τα μηνύματα άγγιξαν ανθρώπους που πονάνε βαθιά γιατί αρρώστησαν και έφτασαν κοντά στον θάνατο απο απροσεξία ή απο μίσος για τον εαυτό τους, που ντρέπονται να μιλήσουν γιατί, πρώτα, οι ίδιοι και, έπειτα, οι γύρω τους τους απορρίπτουν επεδή δεν είναι ίδιοι με αυτούς και επειδή δεν έχουν μάθει οι ίδιοι να αγνωρίζουν τα λάθη τους, να τα ομολογούν και να τα συγχωρούν με έμπρακτη επανόρθωση και αλλαγή. Αυτή η εκδήλωση για μένα είχε μικρό ρισκο. Ήταν κυρίως ένα ακόμα δείγμα μιας κοινωνίας που ξέρω καλά, που έφυγα τρέχοντας μακριά της αρκετά χρόνια πριν για να βρώ χώρο για τη φωνή μου και που γύρισα μέσα της για να δημιουργήσω τον δικό μου ελέυθερο χώρο για να εκφράσω την φωνή και την δική μου αλήθεια. Αυτή η κοινωνία βρίσκει την έκφρασή της στο πρόσωπο καθενός που ζεί σ αυτήν και επιλέγει να μην λέει την αλήθεια του. Εκεί στα ξένα έμαθα με κόπο ότι η αλήθεια ελευθερώνει, εξαγνίζει και τελικά φέρνει κοντά ανθρώπους σε αληθινές σχέσεις και δεν άκουσα όλη την αλήθεια στην εκδήλωση. Άκουσα και είδα μια εικόνα αυτή της 'ατσαλάκωτης' κοινωνίας, αυτής της κοινωνίας που έχει εμμονή να φτιάχνει αντίγραφά της, που ό,τι της μοιάζει, οικογένεια, παιδιά, θρησκεία, εθνικότητα, 'καλές δουλείες', 'καλό παιδί', 'όλα καλά', το επιβραβεύει και το εξυμνεί ενώ ό,τι είναι διαφορετικό και της 'χαλάει' την εικόνα που έχει για τον εαυτό της (και όχι αυτού που πραγματικά είναι) το πετάει στα σκουπίδια ως ανάξιο, 'λιγότερο', άρρωστο και βρώμικο. Μιας κοινωνίας απο ανθρώπους που δεν έχουν μάθει λένε 'αισθάνομαι' -γιατί είναι αδυναμία-, 'φοβάμαι', 'πονάω', 'έκανα λάθος' 'συγγνώμη', 'δεν ξέρω', 'ζορίζομαι', 'δυσκολεύομαι', 'είμαι σε ανάγκη και σου ζητώ αυτό' 'θέλω κάτι άλλο και δεν είναι κακό' κ.λ.π. Μιας κοινωνίας που ή θα ταυτίζεται με τον θύτη ('εγω ο δυνατός απαιτώ και ο άλλος το πρεζόνι') ή με το θύμα ('κοίτα τί έπαθα') χωρίς να βλέπει τον εαυτό της και ως θύτη και ως θύμα και εκεί που πληγώνει και εκεί που πληγώνεται. Θα ήθελα πολύ, λοιπόν, η κυρία Ακρίτα, αφού έχει το σθένος για μια τέτοια εκδήλωση να ρώταγε με ειλικρίνεια την κυρία Ρούλα και η κυρία Ρούλα να απαντούσε ειλικρινά (όπως μου μίλησε εμένα χωρις να την νοιάζει αν κάποιοι θα αλλοιώσουν το 'μήνυμά' της) για το πώς ένιωσε όταν έμαθε ότι ο γιός της ήταν οροθετικός και πώς ένιωσε όταν εχασε το παιδί της, όχι για να τους συγκρίνει αλλά για να μας μιλήσει για τα διάφορα είδη πόνου που έχει βιώσει και το νόημα της ζωής της μετά. Εκεί για μένα είναι το αισιόξο μήνυμα, όταν με την φωτογραφία στα χέρια του νεκρού γιού της, η κυρία Ρούλα συγκινήθηκε και μετα μου χαμογέλασε που κατάλαβα τον πόνο της και ήμασταν εκεί εκείνη τη στιγμή, στην ζωή, στην αλήθεια, χωρίς κρίση. Θα ήθελα η κυρία Ακρίτα να ρωτήσει το gay ετεροθετικό ζευγάρι για τους φόβους και το ρατσισμό που μπορεί να έχουν ζήσει. Θα ήθελα η κυρία Ακρίτα να ρωτήσει τον γιατρό τί συμβαίνει με τις οροθετικές γυναίκες. Θα ήθελα η κυρία Ακρίτα να ρωτήσει τον Στέφανο που παίρνει την αγωγή PrEP αν έχει αντιμετωπίσει ρατσισμό από την gay κοινοτητα γι αυτή του την επιλογή. Όσο, λοιπόν, οι άνθρωποι δεν θα λένε όλη την ιστορία και την αλήθεια τους και εκδηλώσεις σαν κι αυτήν δεν θα αναγνωρίζουν ότι κάνουν αυτό που κατηγορούν, φέρονται ρατσιστικά, τότε άνθρωποι σαν τον Ζακ που χαλάνε την εικόνα αυτής της 'θετικής' κοινωνίας θα συνεχίζουν να πεθαίνουν σε στενά αθόρυβα και αν είναι τυχεροί θα τους έχουν βιντεοσκοπήσει για τις ειδήσεις. Έγινε ένα βήμα, ας τολμήσουμε το επόμενο.. Και ίσως έτσι κάποτε να φτιάξουμε όλοι μαζί μια κοινωνία που θα εκτιμά και θα αγαπάει ο ένας τον άλλον γι αυτό που πραγματικά είναι. Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Λόγω καινούργιων πληροφοριών τον τελευταίο καιρό, είναι τόσα πολλά για τα οποία θέλω να γράψω και κατέληξα σε ένα κύριο θέμα της περιόδου για μένα, την διαδικασία της ψυχοθεραπείας μέσα απο την εμπειρία του ψυχοθεραπευτή (του γράφοντος δηλαδή). Παρατηρώ ότι έχουν γενικά γραφτεί πολλά σχετικά με τα προβλήματα τα οποία `δουλεύονται` σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο. Λιγότερα όμως για το τί πραγματικά συμβαίνει σε έναν τέτοιο χώρο. `Ποιά η διαφορά της ψυχιατρικής, της ψυχολογίας, της ψυχανάλυσης και της ψυχοθεραπείας;', 'Δεν επηρεάζεσαι και βαραίνεις με αυτά που ακούς;', 'Σε ποιά προβλήματα ειδικεύεσαι;' είναι μερικές από τις ερωτήσεις που μου κάνουν συχνά οι άνιρωποι προσπαθώντας να ξεμπλέξουν ένα εξωτερικό κουβάρι γνώσης: 'Μα τί κάνει επιτέλους η ψυχοθεραπεία σε σχέση με τις άλλες;' και ένα εσωτερικό κουβάρι: 'Με φοβίζει η θεραπεία', 'Ενδιαφέρουσα δουλειά αλλά ευτυχώς δεν τη χρειάζομαι', έχω καλού φίλους, 'Λες να το χρειάζομαι;' 'Τί μπορεί να μου βγεί αν αρχίσω θεραπεία;', 'Το χρειάζονται πραγματικά οι άνθρωποι ή βρίσκονται εξαρτημένοι στη θεραπεία για να πληρώνουν τον θεραπευτή/ την θεραπεύτρια;' Σε καμιά περίπτωση δεν ισχυρίζομαι ότι η ψυχοθεραπεία θα λειτουργούσε σε όλους ή είναι ο μόνος τρόπος αυτογνωσίας. Επίσης, η ψυχοθεραπεία ούτε πρέπει, ούτε μπορεί να αντικαταστήσει μια φιλία αφού οι στόχοι και οι όροι της σαν σχέση είναι διαφορετικοί. Έυλογα και ανθρώπινα όλα τα ερωτήματα, οι σκέψεις και τα συναισθήματα. Σε έναν άγνωστο χώρο μπορεί να υπάρχουν τα πάντα, ένα απο αυτά και η απειλή, άρα ο μηχανισμός προστασίας και άμυνας ενεργοποιείται για να αντιμετωπιστεί η απειλή, να επιβιώσει ο άνθρωπος και να μην υπάρξουν απώλειες. Ακριβώς τον ίδιο μηχανισμό (μαζί με άλλους φυσικά) χρησιμοποιήσαμε και γίναμε το πιό ισχυρό όν στον πλανήτη επικυριαρχόντας στα υπόλοιπα. Και τί απειλείται στην θεραπεία (πρίν και κατά τη διάρκειά της); ... Η ταυτότητα, η αίσθηση του Εαυτού. Τι πιό φοβιστικό από το να εισέρχεσαι σε ένα χώρο όπου συμφωνείς να εξετάσεις το ποιός/ά ουσιαστικά είσαι, το πώς και γιατί έχεις κάνει επιλογές και πράγματα, το τί ουσιαστικά ζητάς απο τη ζωή σου κ.ά. Η ψυχοθεραπεία ξεκίνησε με τον Φρόιντ (ψυχανάλυση) ως μελέτη 'μη φυσιολογικών συμπεριφορών' που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν βάση του τότε υπάχοντος μοντέλου κατανόησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η σχιζοφρένεια στη Δύση είναι νόσος ενώ σε άλλους πολιτισμούς την θεωρούν δώρο ενός ανθρώπου που επικοινωνεί με άλλους κόσμους Αργότερα, η ψυχοθεραπεία εξελίχθηκε με τη μελέτη των πρώτων σχέσεων ενός παιδιού ως διαμορφωτικoύς παράγοντες της ψυχολογίας και της συμπεριφοράς του (ψυχοδυναμική, 'θεωρία σύνδεσης', 'θεωρία σχέσεων αντικειμένου' κ.ά). Συνεχίστηκε με τη μελέτη των ανθρώπινων κινήτρων, στο τί σημαίνει να είσαι άνθρωπος (κίνημα ανθρωπισμού), στα υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου (υπαρξισμός) και φυσικά καταλήγει στην πνευματικότητα (υπερπροσωπική ψυχολογία). Είναι εντυπωσιακό το ταξίδι βήμα βήμα του ανθρώπινου πνεύματος στην προσπάθεια κατανόησης του εαυτού του! Η ψυχοθεραπεία (αυτή τουλάχιστον που διδάχθηκα και προσφέρω) δεν αφορά μόνο στην ίαση, στο 'τί παέι στραβά' και θέλει 'φτιάξιμο', αλλά κυρίως μέσα απο την πληγή, την σχισμή και την ανάγκη που δεν καλύφθηκε, σε μια βαθύτερη ανακάλυψη του ποιοί είμαστε ουσιαστικά, τί κάνουμε σε αυτόν τον κόσμο και πώς μπορούμε να ζήσουμε πραγματικά ευτυχισμένοι και σε αρμονία με το περιβάλλον μας. Για κάποιους αυτή η αναζήτηση είναι χάσιμο χρόνου καθώς έχουν βρεί τις απόλυτες απαντήσεις τους στην απόλαυση απο την κατανάλωση κάτι υλικού, στην δομή της ζωής τους όπως είναι (π.χ. οικογένεια, δουλειά κλπ), στα προτάγματα της όποια θρησκείας τους κ.ά. Στο πώς νοηματδοτεί κάποιος τη ζωή του δεν υπάρχει σωστό και λάθος αλλά τί αισθάνεται ο ίδιος ο άνθρωπος ως σημαντικό, άξιο προσοχής και χρήσιμο. Ως ψυχοθεραπευτής δεν έχω μια λίστα στο μυαλό μου για το τι πρέπει να κάνει ο θεραπευόμενος που έχω μπροστά μου για να αισθανθεί καλά και να είναι ευτυχισμένος στη ζωή του. Δεν συνταγογραφώ φάρμακα, ούτε δίνω διαγνώσεις βάση εγχειριδίων όπως η ψυχίατρος. Δεν έχω ασχολήθεί με έρευνες και θεωρίες που εξηγούν σε πόσους ανθρώπους συμβαίνει κάτι αντίστοιχο και τί κάνουν αυτοί όπως κάνει ο ψυχολόγος. Έχοντας περάσει ο ίδιος πολύ χρόνο σε θεραπεία και σε προσωπική αναζήτηση για την ύπαρξή μου, κάθομαι, πρώτα απ' όλα, απέναντι σε κάποιον ως άνθρωπος (ναί μαζί με μια συγκεκριμένη εκπαίδευση, με τη δική μου βιοθεωρία και στάση ζωής κλπ) σε έναν άλλον άνθρωπο. Η συνάντηση αυτή δεν έχει καμιά ατζέντα απο μένα πέραν των συμφωνημένων όρων, γι αυτό ακριβώς και χρησιμοποιώ τη 'θεραπευτική συμφωνία' που εξηγεί ακριβώς του όρους της σχέσης. Ως ένας άλλος άνθρωπος, λοιπόν, που μπορεί να είναι λίγο παρακάτω στο ταξίδι εξερεύνησής του, έχω κι εγώ τους δικούς μου φόβους, τις ανασφάλειες, τις 'αδυναμίες' αλλά και τη δύναμη, τις ποιότητές μου, την 'αλήθεια' και τις αξίες μου. Όλα, δηλαδή, τα πράγματα που με κάνουν άνθρωπο και που τελικά μου επιτρέπουν να κάνω αυτή τη δουλειά, επειδή ακριβώς έχω επαφή και μπορώ εμπειρικά να αντιληφθώ και να συνυπάρξω σε μια πορεία αυτοεξερεύνησης και δημιουργίας ενός πιο αυθεντικού, ελεύθερου και δημιουργικού εαυτού. Φυσικά και η δική μου εμπειρία και εξέλιξη μπορεί να έχει περιορισμούς και για αυτό δεν διατείνομαι ότι μπορώ να βοηθήσω απαραίτητα οποιονδήποτε έρθει μπροστά μου. Ως ένας άλλος άνθρωπος, θυμάμαι και κατανοώ ότι δεν έχω την απόλυτη γνώση και ότι ο κάθε άνθρωπος ξέρει καλύτερα τον ίδιο και για τον ίδιο, μαθαίνω διαρκώς απο κάθε άνθρωπο γιατί όλοι είμαστε διαφορετικοί, αναγνωρίζω τις περιοχές εκείνεις που μπορώ να γίνω καλύτερος και σαν άνθρωπος και σαν επαγγελματίας, ακολουθώ πότε σαν θεατής και πότε σαν βοηθός άλλους ανθρώπους στο ταξίδι της ζωής τους. Το σύνολο αυτών των ταξιδιών, δηλαδή το πόσο αγγίζουμε και επηρεάζουμε καθημερινά ο ένας τον άλλον και με τρόπους που ίσως να μην κατανοούμε ακόμα, αποτελεί για μένα το σύνολο του ταξιδιού της ανθρωπότητας που είναι μέρος του ταξιδιού όλης της ύπαρξης. Με αγάπη, Παναγιώτης Αγαπητέ αναγνώστη,
Αυτό είναι το πρώτο μου δημοσιευμένο κείμενο γραμμένο στα ελληνικά και- καθόλου τυχαία- είναι εμπνευσμένο από τις παρατηρήσεις και την εμπερία των τελευταίων μηνών που μένω στην Ελλάδα. Ακούω συχνά την λέξη 'συνήθεια' να χρησιμοποιείται με μια αίσθηση βάρους σαν να είναι κάτι πολύ δυνατό που μας κρατάει δέσμιους σε μια συγκεκριμένη, επαναλαμβανόμενη διαδρομή. Όπως κάθε τί όμως, για να είναι ολόκληρο, έχει και την άλλη του όψη. Και η άλλη όψη του 'τέρατος' της συνήθειας που μας 'καταπίνει' όταν μπαίνουμε σε αυτήν, είναι η δύναμη. Συνήθεια δεν είναι αυτός ο απρόσωπος, αθώoς και ανεξέλεγκτoς υπόγειος διάδρομος που μπαίνουν οι άνθρωποι αναίτια απλά με την πάροδο του χρόνου. Όταν οι άνθρωποι παγιώνουμε με συνεχή επανάληψη συμπεριφορές, καταστάσεις και συνθήκες (δυναμικές σχέσεων, καθημερινές πράξεις, απόψεις, ρουτίνες κλπ), δεν το κάνουμε τυχαία και χωρίς λόγο. Ουσιαστικά έτσι κατασκευάζουμε τους χώρους δύναμης και ασφάλειας μας. Μέσα σε αυτούς επιβεβαιώνεται η ύπαρξή μας, αισθανόμαστε ασφαλείς και ενισχύουμε καθημερινά την σταθερότητά μας. Ένας άνθρωπος με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (Obsessive Compulsive Disorder- OCD), για παράδειγμα, παρουσιάζει ίδιες συμπεριφορές σε μεγαλύτερο βαθμό. Ελέγχει πολλές φορές τις συσκευές πρίν φύγει απο το σπίτι, επαναλαμβάνει τις ίδιες ρουτίνες (π.χ. πλύσιμο χεριών) με τον ίδιο τρόπο και όλα αυτά με το ίδιο αίτημα, να απαντήσει στο συναίσθημα της αγωνίας και του φόβου για την μη τάξη. Στην παιδική ηλικία πολλών ανθρώπων η μη τάξη (η έλλειψη συστηματικών κανόνων οργάνωσης του περιβάλλοντος και των σχέσεων μέσα σε αυτό) συνδεόταν με επώδυνα συναισθήματα, όπως την αγωνία της τιμωρίας και του φόβου αφού το περιβάλλον (γονείς, άλλα σημαντικά πρόσωπα, σχολείο κλπ) δεν μπορούσε να εγγυηθεί την ομαλή και σταθερή πραγματικότητα και ασφάλεια μέσα σε αυτήν όπου ένας άνθρωπος μπορεί να δομήσει μια αίσθηση εαυτού. Το τί είναι 'σωστό', αποδεκτό και τελικά ωφέλιμο για το περιβάλλον (βλέπε συνολικά κοινωνία) και για εμάς μπορεί να ήταν πολύ ή καθόλου συγκεκριμένα ή/ και αντιφατικά μεταξύ τους. Το τί θέλουμε, τί μας αρέσει, τί νιώθουμε, τί κάνουμε κλπ και τα αντίθετά τους, αυτά που απορρίπτουμε, συνθέτουν μια αίσθηση συνέχειας του εαυτού συνειδητά ή ασυνείδητα. Όλα αυτά υπάρχουν κάτω απο την 'ομπρέλα' του 'αυτός είμαι' και επειδή γίνονται σε επανάληψη, εξακολουθώ να είμαι ο ίδιος. Η αίσθηση συνέχειας του εαυτού και όπως αυτή φανερώνεται μέσα απο τις πράξεις μας, μας δίνει το αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας στον κόσμο, που χρειαζόμαστε, για να συνεχίσουμε να οικοδομούμε την ζωή μας πάνω σ' ένα 'στέρεο έδαφος΄. Για φανταστείτε τί θα γινόταν αν κάθε μέρα ξυπνάγαμε και κάναμε διαφορετικά πράγματα ή τα ίδια πράγματα με διαφορετικό τρόπο ή είχαμε διαφορετικά 'θέλω' και τελικά ήμασταν πολύ διαφορετικοί; Πόσο πιο δύσκολος και χαοτικός θα γινόταν ξαφνικά ο κόσμος μας! Ή μήπως είναι και έτσι; Ή μήπως ξυπνάμε με διαφορετικές σκέψεις κάθε μέρα, σε διαφορετικό σημείο του κρεβατιού, λέγοντας 'καλημέρα' με διαφορετικό τρόπο, σε διαφορετικούς ανθρώπους κάνοντας ίσως παρόμοια πράγματα με διαφορετικό τρόπο ή σε διαφορετικό χρόνο και σ' έναν κόσμο αβέβαιο και συνεχώς μεταβαλλόμενο; Μήπως αυτοί δεν είναι λόγοι για να ταρακουνήσουν οποιαδήποτε αίσθηση συνέχειας εαυτού δημιουργήσαμε την προηγούμενη μερα; Το σχόλιο μου εδώ δεν στοχεύει να αποδείξει αν είναι 'καλή' ή 'κακή' η συνήθεια, αλλά να υπογραμμίσει ότι στον 'χώρο' της συνήθειας συμβαίνουν δυο πράγματα ταυτόχρονα: η 'παράδοση' σε μια ροή πράξης, αποτελέσματος και κατάστασης που κάποιες φορές βιώνεται ως 'αδυναμία αλλαγής' της συνήθειας (π.χ συνήθεια του τσιγάρου) και ταυτόχρονα η εξάσκηση της δύναμής μας (και ελέγχου) να ορίσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μας μέσα απο το πεδίο δράσης μας, εκεί όπου το άγνωστο περιορίζεται στο ελάχιστο πιθανό. Σ' αυτό το ελεγχόμενο πεδίο, γινόμαστε οι 'βασιλιάδες του κάστρου' μας και ο,τιδήποτε άγνωστο, διαφορετικό και περίεργο αποτελούν απειλή, ειδικά όταν πρόκειται για δικά μας καταδιωκόμενα κομμάτια. Προς χάριν της επίγνωσης, της ανάπτυξης και της ελευθερίας μας, μήπως να αναρωτηθούμε την επόμενη φορά 'ποιόν' και 'τί' εξυπηρετεί αυτό που συμβαίνει και αυτό που κάνουμε; Με αγάπη και εκτίμηση, Παναγιώτης Dear Reader,
It has been a while since I last wrote here; it feels important to write when I have got something to say indeed and not just write for the sake of it. The recent wildfires in Greece evoked familiar feelings that seem to be dormant for a while and yet ready to come to the surface again as soon as another 'tragedy' or very difficult event happens. Anger, sadness and despair are the main feelings that take turns in mine and possibly lots of people's hearts witnessing such loss (of people, properties) and natural environment). It is understandable that in difficult moments like these people want to express (almost purge) their intense feelings, say their opinion, blame someone in an attempt to reconcile with the loss, pain, powerlessness and grief. Other people take immediate action trying to help, make things better, relieve the pain by offering or doing something that will bring comfort to themselves and those directly affected. What does not quite sit well with me is the mentality that I read between the lines of the messages that I have read.. name ly the 'victim mentality'. The victim of the greek government, of the wild fires, of people who want to take advantage of that area and so on. For me this is another symptom of greek people behaving like children who do want to grow up and take responsibility of their actions. Some, if not all, the houses that got burnt in the fires were initially built illegally, outside the legal urban planning and my understanding is that much later they were somehow recognised as legal and were incorporated within the urban planning of the area. Illness 1: not following the law and not have consequences for that: building wherever one wants without consequences and then pay to get the properties legalised. Since those houses were build in or next to forests, did the people who bought or build them asked for all the necessary precautionary anti fire measure to be taken? or they were waiting for a magical, last minute protection from the super power greek state? (which of course never happens). Since I remember myself every summer there were many fires all over Greece due to high temperatures and strong winds (or arsons) resulting in people being killed and properties getting burned. One could say that Greece should have been a fire expert by now in summer fires given the extent of the loss every year. Unfortunately not. Illness 2: prevention and forward thinking are almost unknown words to greeks. I have been travelling to Switzerland, Austria and Germany the last week while all this palavra is taking place in Athens. I have been witnessing quite organised (not perfect) states and cities were people have created safe, comfortable and not so strenuous environments where they can live enjoyable lives with growth and development. On the contrary, it really hurts witnessing Greece and greek people always just trying to survive driven by a 'lacking of' mentality rather than expansion and abundance in co existence with an 'narcissistic arrogance' that 'we are untouchable' and if anything goes wrong 'someone else will save us the last minute'. I am totally aware that this is a constructed way of being, a learned and coping strategy that might have served us in the past but clearly does not serve anyone anymore and due to its complexity it is hard to easily change. The two illnesses above and many more can be summarised into one: that greeks have turned their backs to themselves long time ago. They have stopped loving and looking after themselves and the environment they are living in a while now. Hence, they are magically waiting for solutions to appear similar to a child waiting from the parent to save it while it feels powerless and hopeless. I have been a 'product' of that psychology/mentality and having brought myself to the other side I can now see clearly what is happening. The road to adulthood is a difficult and challenging one which requires lots of lessons to be learned and integrated. One has to sit with so many fears and pains, with all the daemons personal and collective, feel them, learn and resolve them.. (a huge humanity challenge all together to become our higher selves but come one Greece.. you can do it!) One has also to learn that there are things that humans can control and things that can not control and take action or surrender appropriately.. In the former feeling empowered and in peace that one has done all they could about a given situation and in the latter one feeling in peace that there are part of something bigger that works for the higher good. I recognise from an archetypal point of view that Greece has a quite challenging task.. holding the path of plain simplicity, easily turned into heaven (ancient Greece-ish), easily turned into chaos (recently). Simple beauty of the sea, sun, nature, heart; a precious empty canvas that can contain everything and we are 'failing' to appreciate and honour it. We are neglecting to preserve and cultivate it not just only for the benefits of our own 'little greek family' (faction is very common in Greece) but also for the service of the rest of the world; in a similar way that Peru shares her natural medicines with the rest of the world. Similarly to the rain in the UK which endeavours to teach compassion and softness to quite a 'ruthless' population, fire in Greece might aim to teach us through anger and destruction the boundaries, the pride, the owning of strength, the tough self love, the truth which say 'learn and honour who you are and what you have got and love it, protect it, share it' as a good enough parent will always do for its children.. Love and peace to all affected. May the next summers to be talking about different things.. With love and gratitude, Panos |
Παναγιώτης ΓουμαλάτσοςΨυχοθεραπευτής, Transformational Coach και Archives
December 2018
Categories |
RSS Feed
Powered by
