'Σεργιανίζοντας Στη Χαρά'

Αγαπητέ αναγώστη,

Το σημερινό θέμα είναι πολύ κοντά στη καρδιά μου και μία από τις πολύ προσωπικές μου προκλήσεις στη ζωή.

Για κάποιους ανθρώπους η χαρά και το βίωμά της αποτελεί κάτι δεδομένο. Κάτι που έμαθαν από παιδιά, κάτι που πάντα υπήρχε χώρος να βιώσουν, να εκφράσουν και να μοιραστούν με την οικογένειά τους, με τους φίλους και τα κοντινά τους περιβάλλοντα. Η ευφορία της χαράς είναι σαν ένα είδος ναρκωτικού που, εύλογα, οδηγεί στην αναζήτηση περισσότερης. Κυνηγούν, δηλαδή, κάθε εμπειρία, κάθε τί που μπορεί να τους φέρνει κοντά σε αυτό το συναίσθημα αποφεύγοντας τα αντίθετά του, παρόμοια με ένα ναρκομανή που ψάχνει να βρεί τη δόση του για να διατηρήσει την κατάστασή του μακριά από τον πόνο.

Για κάποιους άλλους ανθρώπους το βίωμα της χαράς είναι μία πιό σύνθετη διαδικασία. Είτε γιατί βίωσαν κάτι τραυματικό ως παιδιά, είτε γιατί το περιβάλλον που μεγάλωσαν δε την ενθάρρυνε τόσο για τον οποιονδήποτε λόγο, είτε γιατί ως ψυχές μπορεί να είναι πιό κοντά με άλλα συναισθήματα και βιώματα. Η σχέση τους, λοιπόν, με τη χαρά διακόπηκε για λίγο, εμποδίστηκε ή μεσολαβήθηκε από άλλα, δύσκολα συναισθήματα όπως λύπη, θυμός, φόβος.  Η αποκατάσταση, λοιπόν, της σχέσης με τη χαρά για αυτούς τους ανθρώπους μπορεί να χρειάζεται να δουλευτεί και μπορεί να διαρυγνύεται πιό εύκολα με κάποια υπενθύμιση του γεγονότος που τη διέκοψε (θάνατος, αρρώστια, τραυματικό συμβάν κλπ).
Σε καμία περίπτωση δεν υπονοώ ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν τη χαρά ή ζουν διαρκώς στην αγωνία ότι θα διακοπεί από στιγμή σε στιγμή.

Ζούμε σε κοινωνίες που έχουν εμμονή υπέρ των 'θετικών' συναισθημάτων και ενάντια στα λεγόμενα 'αρνητικά'. Χαρά, ευτυχία, ικανοποίηση πρέπει να βιώνονται σε καθημερινή βάση και αν τολμήσει κάποιος να μη χαμογελάσει, τότε σημαίνει ότι δεν είναι καλά ή ότι έχει κατάθλιψη.  Αναρωτιέμαι αν πραγματικά πιστεύει κανείς ότι ένας άλλος άνθρωπος επιλέγει συνειδητά να νιώθει μοναξιά, λύπη, αγανάκτηση, θυμό, πόνο. 

Όλοι έχουμε συναντήσει ανθρώπους που βιώνουν δύσκολα συναισθήματα για μεγάλες περιόδους ίσως και ολόκληρα χρόνια και έχουμε επηρεαστεί ή νιώσει άσχημα για το ότι δεν κάνουν κάτι για να το αλλάξουν (ή δεν αφήνουν κάποιον να τους βοηθήσει). Το πόσο διαρκεί το πένθος κάποιου, το αν κάποιος ξέρει πώς να εκφράσει και να μετουσιώσει δύσκολα συναισθήματα σε κάτι άλλο, το αν έχει έλεγχο ή προσπαθεί να εκφράσει κάτι μέσα απο αυτά είναι καθαρά προσωπικές πορείες και ο καθένας μπορεί να δώσει τις δικές του απαντήσεις. Αντίστοιχα, είναι προσωπικό το αν και τί είδους θέση παίρνει απέναντι σε έναν άνθρωπο που βιώνει τέτοια συναισθήματα π.χ. αν κάποιος δε συνδέεται με τον πόνο του, τότε δεν θα μπορέσει να συνδεθεί και να συμπαρασταθεί στον πόνο κάποιου άλλου.

Είμαι απο τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι τα συναισθήματα δεν είναι αυτές οι ανεξήγητες καταστάσεις στις οποίες βρίσκει ξαφνικά κάποιος τον εαυτό του, αλλά καταστάσεις που φέρουν πληροφορίες για τη σχέση με τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας σε μία κάποια χρονική στιγμή (κοντινή ή μακρινότερη). Για παράδειγμα, εάν αισθανόμαστε φόβο, το σύστημά μας έχει καταγράψει κάτι απειλητικό (φανταστικό ή πραγματικό) και μας ενημερώνει για αυτό μέσω του συναισθήματος του φόβου.
​
Σκεφτόμενος τη χαρά μία λέξη έρχεται ξανά και ξανά στο μυαλό μου.. επάρκεια.
Είτε πρόκειται για αντικείμενα, για συνθήκες ή για σχέσεις με ανθρώπους το γεγονός ότι κάποιος αισθάνεται χαρά για κάτι, σημαίνει ότι εκτιμά (αξιολογεί) κάτι τη δεδομένη στιγμή που του είναι αρκετό.  Σαν μια μορφή πληρότητας, μια κατάσταση ευφορίας όπου αυτό για το οποίο κάποιος είναι χαρούμενος είναι αρκετό για να γεννήσει αυτό το συναίσθημα ως απάντηση.

Παρατηρώ ξανά και ξάνα ανθρώπους  (και έχω υπάρξει ένας από αυτούς) που χάνονται μέσα στη μέρα, στη βδομάδα, στη στιγμή τους γιατί τίποτα δεν είναι αρκετό. Θέλουν να κάνουν κι άλλα πράγματα, υπάρχει μία διαρκής αγωνία ότι δεν έχουν κάνει αρκετά, ότι δε τους φτάνει ο χρόνος, ότι κάτι έχουν ξεχάσει, ότι κάποιον ή κάτι δεν έχουν φροντίσει, ότι δεν έχουν δικαίωμα να κατεβάσουν το διακόπτη της υπερκίνησης γιατί δεν έχουν φτάσει το 'αρκετό'.
Νομίζω ότι όλοι καταλαβαίνουμε το πόσο κουραστικό μπορεί να είναι αυτό για το ίδιο το άτομο και ίσως για τους γύρω του που μπορεί να προσπαθούν να συνδεθούν μαζί του. Μέσα σε αυτήν την αγωνία, το άτομο χάνει την προοπτική της χαράς καθώς αυτή γίνεται το συναίσθημα που μετατίθεται στο μέλλον και θα το αισθανθεί όταν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Μια συνεχώς μετακίνηση, λοιπόν, μία ολοκλήρωση που δε συμβαίνει ποτέ. Σαν ένας γάμος που μένει συνεχώς στα προεόρτια και ουσιαστικά δεν πραγματοποιείται ποτέ, ούτε αυτός, ούτε το γλέντι του.

Το βίωμα της χαράς καλεί για μία παύση, για μια στιγμή ανάσας όπου ο άνθρωπος θα μπορέσει να αναγνωρίσει και να εκτιμήσει αυτό που έχει, αυτό που συμβαίνει, αυτό που έχει ήδη πετύχει, αυτό που σχεδιάζει να πετύχει, τους ανθρώπους που έχει στη ζωή του και τον αγαπάνε, το γεγονός ότι είναι ζωντανός και παίρνει ανάσα εκείνη τη στιγμή, για τη δημιουργία, τη ζωή και την αγάπη που υπάρχει γύρω του και για τόσα άλλα. Η λίστα είναι ατέλειωτη, τόσο που θα μπορούσαμε να πούμε ότι μπορούμε συνέχεια να ζούμε με δέος για το πόσους λόγους έχουμε να είμαστε χαρούμενοι κάθε στιγμή. 

Το να αποκοπούμε από τη χαρά, είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, είναι αναπόφευκτο γιατί στη ζωή υπάρχουν δυσκολίες, πιεζόμαστε, αρρωσταίνουμε, πονάμε, κλαίμε, αποχωριζόμαστε, φοβόμαστε.
Το να θέτουμε όμως τη ζωή μας στην προοπτική της χαράς, όποτε και όσο μπορούμε, εκτιμώντας ο,τι υπάρχει, αυτό εξαρτάται από εμας...

Με αγάπη,
Παναγιώτης