Στη Μοναδικότητα Με Χάρη

Αγαπητέ αναγνώστη,

Το παρόν άρθρο προκύπτει από πρόσφατες παρατηρήσεις, διαπιστώσεις και εμπειρίες μου που ήθελα να μοιραστώ ως τέτοιες και λίγοτερο ως σκέψεις προς αναστοχασμό ( λες και πρέπει να υπάρχει διάκριση των δύο).

Στη θεωρία ξέρουμε ότι ο καθένας από εμάς είναι ξεχωριστός, αποτελείται δηλαδή από συνδυασμούς διαφορετικών γονιδίων, σκέψεων, συναισθημάτων, συμπεριφορών, βιωμάτων. Στην πράξη όμως τείνουμε να βάζουμε ανθρώπους σε κατηγορίες, να λέμε η τάδε ομάδα συμπεριφέρεται με ένα τρόπο, η δείνα με έναν άλλο τροπο κ.ό.κ. Σε ένα βαθμό αυτό έχει αποδειχτεί χρήσιμο, για να κατανοήσουμε κάπως τον άνθρωπο και τον κόσμο. Όπως, επίσης, έχει φανεί χρήσιμο στην επιστήμη για να θεωρήσει ότι ό,τι συμβαίνει σε ένα σώμα συμβαίνει και σε άλλα, άρα το αντικέιμενο μιας συγκεκριμένης εγχείρισης θα είναι το ίδιο σε παραπάνω από έναν ασθενείς. Αλλά ίσως όχι και το αποτέλεσμά της.

Με γνώμονα την εμπειρία μου στη χορήγηση φαρμάκων στην ψυχική υγεία, ενώ παρατηρούνται κοινές επιδράσεις, η συνολική επίδραση εξαρτάται από οργανισμό σε οργανισμό. Άρα όσο κι αν προσπαθούμε να προσομοιάσουμε ένα 'μέσο όρο' ανθρώπου, αυτός πάντα θα είναι σχετικός και θα ξεφεύγει του απόλυτου ορισμού.

Το ότι ο καθένας μας είναι ξεχωριστός και μοναδικός σημαίνει ότι ο καθένας κάθε στιγμή υπάρχει ή βιώνει κάτι εντελώς μοναδικό ως είδος, ως ποιότητα και ως ένταση που δε μπορεί να συγκριθεί ως ίδιο με τίποτα άλλο και δεν θα ξαναυπάρξει ή υπήρξε ποτέ. Σαφώς θα υπάρχουν ομοιότητες με άλλες αντίστοιχες εμπειρίες αλλά δυο εμπερίες π.χ. μιας ίδιας εγχείρισης δε μπορούν να ταυτιστούν ποτέ ως ίδιες. 

Μένοντας με μία τέτοια σκέψη ο καθένας θα έχει τις δικές του σκέψεις, αισθήσεις, ανησυχίες, προβληματισμούς κλπ. Μένοντας με αυτή τη σκέψη ίσως συνειδητοποιήσουμε πολλά για τη ζωή μας, π.χ. πόσο αξιακά ξεχωριστοί είμαστε ο καθένας ως ένα κράμα ύλης, ενέργειας, ζωής, θεού θα λέγαμε, πόσο λογικό είναι να αισθανόμαστε μόνοι όταν οι άλλοι δε μας καταλαβαίνουν ακριβώς ή πόσο χρειάζεται να εξηγήσουμε την εμπειρία μας για να μας κατανοήσει κάποιος άλλος.

Προσωπικά δε θεωρώ ότι είναι από τις εύκολες διαπιστώσεις που μπορεί να κάνει και να αφομοιώσει κάποιος, αλλά πάλι είναι καθαρά προσωπικό.
Πολλές φορές γράφοντας αυτά τα άρθρα και έμμεσα περιγράφοντας κάτι που έχω βιώσει εγώ ή παρατηρήσει ή θέλω να εκφράσω, συνειδητοποιώ ότι άλλοι άνθρωποι μπορεί να έχουν βιώσει ή παρατηρήσει τα ίδια, αντίθετα ή διαφορετικά πράγματα. 

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, συχνά το πόσο διαθέτουμε ουσιαστικά τον εαυτό μας για να ακούσει κάτι άλλο εκτός από μας και πόσο νομίζουμε ότι γνωρίζουμε ή καταλαβαίνουμε τους άλλους. Αν για παράδειγμα, ακούγοντας κάποιον να περιγράφει μία εμπειρία του, μας θυμίσει μια δικιά μας αντίστοιχη εμπειρία τότε είναι πολύ πιθανό να μην ακούσουμε μέρος της πληροφορίας που μοιράζεται ο άλλος και η οποία δε θα συνάδει με τη δικής μας αντίστοιχη εμπειρία.
Αυτό που ξέρουμε από εμάς (όπως μελέτες για τη συνειδητότητα δείχνουν) ορίζεται από τις αναμνήσεις μας, ενώ η εμπειρία στο παρών είναι συνεχώς υπό δημιουργία.

Προφανώς μιλώντας εκ θέσεως και εμπειρίας ως ψυχοθεραπευτής (και ως άνθρωπος που έχει το ενδιαφέρον και την ιδιοσυγκρασία για αυτό), έχω συχνά την τιμή να γίνομαι μάρτυρας και να συμμετέχω στους κρυφούς και φανερούς κόσμους των ανθρώπων. Αυτά που φοβούνται, αυτά που δεν έχουν φανερωθεί ποτέ ξανά, αυτά που δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ ως επιθυμίες, νοήματα και όνειρα, αυτά που ζητούν να επιλυθούν από το κουβάρι που έχουν τυλιχτεί με τα χρόνια.

Κάθε φορά εκπλήσσομαι με τη μοναδικότητα με την οποία εκφράζεται η ζωή μέσα από τον άνθρωπο. 
Όταν ένας άνθρωπος απλά αφηγείται, περιγράφει, εκφράζει, επικοινωνεί  με ειλκρίνεια και αλήθεια την πολυπλοκότητα όλων όσων αισθάνεται, βιώνει, σκέφτεται, ζεί τότε εκεί δεν υπάρχει ασχήμια αλλά μόνο ομορφιά και τέχνη, δεν υπάρχει κρίση καλού και κακού αλλά μόνο αγάπη, δεν υπάρχει σωστό και λάθος αλλά μόνο κατανόηση. Είναι σαν κάποιος να βλέπει ένα ουράνιο τόξο και συνειδητά να προσπαθεί να ξεχάσει ότι δε σχετίζεται με την βροχή που μόλις του έδωσε τη σκυτάλη.

Το πώς κανείς γνωρίζεται, συνδέεται και διαχειρίζεται την μοναδικότητα του ίδιου αλλά και των άλλων, είναι ένα ακόμη προσωπικό ερώτημα.

Με αγάπη,
Παναγιώτης