Επιθυμία Για Ολοκλήρωση

Αγαπητέ αναγνώστη,

Νομίζω είναι έκδηλο πιά ότι οι έννοιες της επιθυμίας- και της δημιουργίας της- και της ολοκλήρωσης είναι κάποιες από τις έννοιες που με απασχολούν συχνά και υπάρχει μια συνέχεια και εμβάθυνση στη διερεύνησή τους.

Έγραψα σε προηγούμενο άρθρο για την ανάγκη μας να ικανοποιούμε τις εσωτερικές μας επιθυμίες μέσα από τη χρήση πραγμάτων, ανθρώπων κλπ. Υπάρχει κάτι βαθιά αντιφατικό σε αυτήν την πρόταση που καλεί προς εξέταση, πώς δηλαδή κάτι που είναι δικό μας βαθιά εσωτερικό μπορεί να καλυφθεί από ένα εξωτερικό μέσο; Ίσως μια κάποια απάντηση να μη βρίσκεται σε αυτήν την αντίφαση αλλά σε μια διαφορετική θεώρηση του ερωτήματος.

Στη σωματική διάσταση, στη ύλη δηλαδή, έχουμε απόλυτη ανάγκη π.χ. το φαγητό και το νερό για να επιβιώσουμε, τη στέγη και τα ρούχα για να προστατευτούμε κ.ό.κ. Στις δυτικές κοινωνίες αυτό έγινε το πρόταγμα για όλες μας τις επιθυμίες, αν καταναλώσουμε κάτι, σε ψυχολογικούς όρους αν 'πάρουμε κάτι μέσα μας' τότε θα είμαστε ευτυχισμένοι, ήρεμοι, δε θα υποφέρουμε από την πείνα, το κενό κλπ.
Άρα σε ένα βαθμό θεωρούμε ότι αυτό που μας κάνει ευτυχισμένους και ολόκληρους είναι αυτό που μας λείπει και πρέπει να το πάρουμε από το εξωτερικό περιβάλλον σαν ένα κομμάτι ενός παζλ.

Είναι αλήθεια ότι ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο σε απόλυτη αδυναμία, ένα νεογέννητο δε μπορεί να κάνει τίποτα μόνο του και για την επιβίωσή του χρειάζεται τα πάντα από το περιβάλλον του, τροφή, προστασία, φροντίδα άρα βιώνουμε την απόλυτη εξάρτηση από κάτι άλλο έξω από εμάς για το οποίο δεν έχουμε έλεγχο. 
Έτσι επιχειρούμε να βρουμε διάφορους τρόπους για να επικοινωνήσουμε στο περιβάλλον τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας ώστε να μπορέσουν να εκπληρωθούν. Όταν δεν εκπληρώνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα ή διακοπούν απότομα τότε βιώνουμε βαθύ πόνο επειδή υπάρχει η πιθανότητα θανάτου -φυσικού ή συναισθηματικού-. Όσο μεγαλώνουμε από μωρά σε παιδιά σε εφήβους σε ενήλικες σχηματίζουμε έτσι πρότυπα και δομές για το τί ανάγκες έχουμε, αν και πώς μπορούν να ικανοποιηθούν από εμάς ή/ και από το περιβάλλον μας έχοντας έτσι εσωτερικεύσει τις απαντήσεις του περιβάλλοντος μας ως δικές μας.
Για παράδειγμα, εάν μεγαλώνοντας θέλαμε να πάρουμε ένα ρίσκο και οι γονείς μας μας είπαν 'μην παίρνεις μεγάλα ρίσκα γιατί δε βγαίνουν σε καλό', τότε πολύ πιθανό ότι δε θα πάρουμε ρίσκα γιατί 'ξερουμε' ότι δε θα είναι για το καλό μας, ανεξάρτητα αν επιθυμούμε πολύ αυτό για το οποίο θέλουμε να πάρουμε το ρίσκο.

Ταυτόχρονα, μεγαλώνοντας σχηματίζουμε και ένα 'Εγώ' που σκοπός του είναι η ανεξαρτησία κυρίως από τις προαναφερθείσες δομές. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στα χρόνια της εφηβείας όπου ένας έφηβος έρχεται σε μια μεγάλη έκδηλη σύγκρουση απέναντι σε όλη την ασφάλεια αλλά και τον περιορισμό που έχει μάθει από το περιβάλλον του και σε μια έκρηξη αυτονομίας του να ανακαλύψει πράγματα, να εξερευνήσει, να παίρνει μόνος του αποφάσεις κλπ  Είναι μία από τις μεταβατικές φάσεις της ζωής του ανθρώπου που είναι αρκετά κρίσιμη ως προς την περαιτέρω εξέλιξή του.
Για παράδειγμα, εάν το περιβάλλον απαντήσει στην έφηβο με πρόσθετους περιορισμούς μη αντιλαμβανόμεη υγιή ανάγκη για ανεξαρτηία, τότε η έφηβη μπορεί να εγκαταλείψει τις περιπέτειες που ήθελε να αρχίσει καταπιέζοντας έτσι ένα ζωτικό της κομμάτι ή αντίθετα να κάνει ακραίες ενέργειες ανεξαρτησίας δημιουργώντας έτσι ένα εσωτερικό και εξωτερικό ρήγμα με ό,τι πρίν ήταν μέρος αγάπης και ασφάλειας.

Αντίστοιχες τέτοιες μεταβάσεις έχουμε αρκετές στη ζωή μας, σχεδόν κάθε φορά που κλείνουμε ένα κύκλο και ανοίγουμε ένα νέο. Αφήνουμε δηλαδή κάτι γνώριμο, μια δουλεία, μία σχεσιακή κατάσταση, μία πόλη και πηγαίνουμε σε κάτι καινούργιο ακολουθώντας μια καινούργια επιθμία, ένα κάλεσμα. Σε ένα βαθμό αυτό συμβαίνει πολύ πιό συχνά αφού το σώμα μας ανανεώνεται σχεδόν ολόκληρο κάθε 7  με 15 χρόνια, άρα και σε φυσικό επίπεδο αυτό που θεωρούμε δεδομένο και σταθερό δεν είναι τόσο.

Λογική επακόλουθη ερώτηση είναι εαν ολοκληρώνεται ποτέ αυτός ο κύκλος. Εάν δηλαδή  το σύνολο των επιθυμιών μας κάποτε ολοκληρώνεται. Η θεώρηση της ανατολής είναι ότι η ολοκλήρωση συμβαίνει κάθε στιγμή, ότι είμαστε ολόκληροι κάθε στιγμή και το γεγονός ότι θεωρούμε τους εαυτούς μας ή τον κόσμο μη ολόκληρους που περιμένουν να ολοκληρωθούν είναι μια πλάνη ακριβώς επειδή έχουμε πιστέψει και βιώσει τους εαυτούς μας ότι βρίσκονται σε έλλειψη.

Γυρνώντας στην επιθυμία ως άγκυρα και πυξίδα μπορούμε να αναρωτηθούμε τί είναι ουσιαστικά η επιθυμία. Η επιθυμία μας δείχνει το δρόμο για ένα αίσθημα, χαιρόμαστε όταν πετυχαίνουμε κάτι, κάνουμε κάτι για να αισθανθούμε ασφαλείς, δημιουργικοί, γεμάτοι, ότι ανήκουμε, ότι δεν είμαστε μόνοι κλπ.
Στην πραγματικότητα αυτά τα αισθήματα ανήκουν ήδη σε εμάς και όχι σε κάτι εξωτερικό και ενεργοποιούνται κατά τη βούλησή μας με εξωτερικό ερέθισμα ή χωρίς. Με παρόμοιο τρόπο που όλοι διαθέτουμε καρκινικά κύτταρα και υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να ενεργοποιηθούν. 

H ανώτερη αξία προς την ολοκλήρωση (που έχω αισθανθεί μέχρι τώρα τουλάχιστον) είναι αυτή της ενσωμάτωσης των μαθημάτων της ζωής μας στην υπηρεσία προς στον άλλο. Αν το σκεφτούμε καλά ό,τι κάνουμε θέλουμε να αφορά, κάνουμε οικογένειες, επιχειρήσεις που θέλουμε να βρούν κάτι χρήσιμο οι άλλοι, εκδηλώσεις, ομάδες που θα δίνουν κάτι σε εμάς και κάτι στον άλλο. Με τον ίδιο τρόπο έχουμε οργανώσει τις κοινωνίες μας όπου ο ένας εξυπηρετεί τον άλλο, χρησιμοποιούμε δηλαδή γνώσεις και ικανότητες για να αλληλοεξυπηρετηθούμε.

Για να δημιουργήσουμε όμως μια συνειδητή, ολόκληρη πραγματικότητα όπου θα σχετιζόμαστε με το περιβάλλον μας και ως ελλειπτικοί- όταν χρειαζόμαστε κάτι από κάποιον άλλο-  και ως ολόκληροι, χρειάζεται να επιλύουμε ξανά και ξάνα αυτές τις 'εφηβικές συγκρούσεις' των 'Εγώ' -εσωτερικές και εξωτερικές- δίνοντας χώρο σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς.

Με αγάπη,
Παναγιώτης